Edele
I
H ARTEN.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Officieel Orgaan voor Hoogezand en Sappemeer
Weest zuinig
met
Gas en Electriciteit
71e Jaargang
ZATËRDAG 6 September 1941
Oplaag 8000 exemplaren
No. 35
Drukker-Uitgever rI
SAPPEMEER v.h. t. J6borgusius z„.
K. KREMER
Gorrespondentie met
Duitsche instanties.
De Gas- en Electriciteits-
distributie.
De nieuwe
inkomsten-belasting.
Wijziging in het zeeprantsoen.
Moeilijkheden met
Rijwielbanden.
De vergiftigingsmoord te
Zuidwendinge.
^FEUILLETON.
13-jarig meisje bij Qisterwijk
vermoord.
Er viel f 500 op een lot.
WAARSGHUWING
tegen onderwicht van
brood.
"i
wordt huis aan huis gelezen te HOOGEZAND, Kiel-Windeweer, Kropswolde, Westerbroek, Foxhol, SAPPEMEER, Borgercompagnie, SLOGHTEREN, Siddeburen, Schildwolde,
huis êel Hélium, Kolham, Harkstede, Scharmer, Lageland, Overschild, NOORDBROEK, ZU1DBROEK enz.
Dit BLAD verschijnt ZATERDAGS
Franco per post f 1 -20 per jaar.
Hoofdredacteur R. F. KREMER, Sappemeer.
Telefoon 213.
Inzending van advertenties vôôr Vrijdagmiddag 12 uur.
We maken onze lezers er nogmaals
op attent, dat aile correspondentie die
met Duitsche instanties gevoerd wordt
uitsluitend in de Duitsche taal behoort
te geschieden. Dit is vooral noodig
om zoodoende een belangrijke versnel-
ling in de afwikkeling van zaken te
verkrijgen.
Reeds vele malen is er op gewezen,
dat de rantsoeneering van gas en
electriciteit nog onvoldoende besparing
ten gevolge heeft gehad.
Het verbruik moet tôt 75% van
het verbruik in de overeenkomstige
période van het vorige jaar terugge-
bracht worden en een ieder is ver-
plicht er zorgvuldig voor te waken,
dat zijn rantsoen niet overschreden
wordt.
Hoewel het prijzenswaard is, dat
vele verbruikers zich aan de opgelegde
beperking houden, zijn er daarnaast
nog talloozen, die aanmerkelijk meer
gebruiken dan waarop zij krachtens
de distributieregeling recht hebben.
De gevolgen hiervan zijn niet uitge-
bleven en in de afgeloopen twee weken
hebben ruim 2000 boeteheffingen plaats
gehad en meer dan ioo afsnijdingen.
Het laat zich aanzien, dat nog vele
afsnijdingen in tal van plaatsen zullen
moeten volgen.
Gisteravond is afgekomen het nieuwe
uitvoeringsbesluit voor de inkomsten-
belasting. In hoofdzaak komt dit
besluit hierop neer:
Het belastingjaar loopt voortaan van
Jan. tôt Jan. in tegenstelling met tôt
nu toe, toen het van Mei tôt Mei liep.
Wie in loondienst is wordt aange-
slagen voor het bedrag vermeld op de
formulieren van de loonbelasting. In
de practijk beteekent dit dus, dat hij
in de meeste gevallen niet te maken
heeft met deze inkomstenbelasting,
omdat het te betalen bedrag over
eenkomt met de ingehouden loon
belasting.
Wie een zelfstandig beroep of be-
drijt uitoefent wordt aangeslagen voor
den termijn van Jan. tôt Jan. Loopt
zijn boekjaar over twee kalenderjaren
dus b.v. van Mei tôt Mei, dan wordt
zijn winst practisch bepaald op het
bedrag dat in dat kalenderjaar is be-
rekend, waarop de aangifte betrekking
heeft.
Verder mag nu voor afschrijving
van huizen de huuropbrengst worden
verminderd met een som tôt maximaal
tien procent van de huurwaarde.
Zooals bekend mocht tôt op heden
geen afschrijving plaats vinden.
Gedurende het tijdvak van i Sep
tember tôt en met 30 September a.s.
geeft de met ,,113" genummerde bon
van de „bonkaart algemeen" alsmede
de met „B zeep" gemerkte bon van de
zeepkaarten P en Q, welke respec-
tievelijk aan kinderen beneden den
leeftijd van twee jaar en van een leef-
tijd tusschen twee en acht jaar, zijn
uitgereikt, recht op het koopen van
hetzij 150 gram toiletzeep (samen-
stelling van na 1 September 1940)
hetzij 90 gram huishoudzeep,
hetzij 2T)0 gram zachte zeep (samen-
stelling van vôôr 1 Januari 1941),
hetzij 100 gram zachte zeep (samen-
stelling van nà 31 Augustus 1941),
hetzij 150 gram zachte zeep (samen-
atelling van nà Januari 1941),
hetzij 300 gram zachte zeeppasta,
hetzij 250 gram zeeppoeder,
hetzij 450 gram waschpoeder.
Stukken huishoudzeep van 120 gram,
welke nog in omloop zijn, mogen tegen
inlevering van één bon worden uit-
verkocht.
Gedurende bovengenoemd tijdvak
geeft de met „B toiletzeep" gemerkte
bon van de zeepkaart P, welke aan
kinderen beneden den leeftijd van twee
jaar is uitgereikt, recht op het koopen
van 75 gram toiletzeep van de oude
samenstelling.
Volledigheidshalve wordt er op ge
wezen, dat waschpoeder niet gekocht
kan worden door het publiek, doch
uitsluitend wordt beschikbaar gesteld
ten behoeve van wasscherijen.
Zeep voor wasscherijen.
De bestaande regeling ten aanzien
van de wasscherijen blijft onvermin-
derd van kracht.
De wasscherijen zijn derhalve ver-
plicht voor elke twintig kilogram droge
vuile wasch een zeepbon van het
publiek in ontvangst te nemen. Zoo
als reeds voorgeschreven is, dienen de
wasscherijen eerst een bon van hun
hun klanten in ontvangst te nemen
en pas daarna een hoeveelheid van
twintig kilogram waschgoed, hetzij
ineens, hetzij bij gedeelten in behan-
deling te nemen.
De aandacht wordt er op gevestigd
dat bovenstaand voorschrift 00k geldt
voor de zoogenaamde „waschverzen-
ders" die slecht# als tusschenpersoon
tusschen het publiek en de wassche
rijen optreden.
De wasch van kantoren, hôtels,
café's enz., voor zoover het hand-
doeken, poetsdoeken en stofdoeken,
servetten, tafellakens e.d. betreft, kan
ter behandeling worden gegeven zon-
der dat daarbij bonnen behoeven te
worden afgegeven.
Herhaaldelijk duiken hier en daar
berichten op over een goede uitvinding
voor de vervanging van rubberbanden.
Zoo vernamen wij van de uitvinding
van een Amsterdammer, die om zijn
rijwielvelg een houten velg liet maken
en in een hierin uitgespaarde gleuf een
stuk buitenband bevestigde, in deze
halve ronding deed hij een stuk opge-
rold buitenband, dat voor eenige vee-
ring zorgde. Ook deze week lazen
we weer van een dergelijke uitvinding
een schipper had een stuk hoorntouw
gesplit tôt een touw zonder eind,
welke precies om de velg van het
wiel paste, over dit stuk touw werd
een loopvlak van een oude buitenband
geschroefd, het geheel geeft een vol-
doende veering, zoodat de uitvinder in
kwestie zeer tevreden is over zijn
uitvinding.
Ook van overheidswege wordt het
doen van nieuwe uitvinding voor de
vervanging van de rijwielband gewerkt.
Zoo is dezer dagen door het Centraal
Instituut voor Industrialisatie een prijs-
vraag uitgeschreven, waaraan zoowel
beroepstechnici als amateurs kunnen
deelnemen.
Voor hen die het beste vervangings-
middel voor de rubber band weet te
vervaardigen worden prijzen beschik
baar gesteld.
De jury zal bestaan uit een aantal
vooraanstaande personen uit de Neder-
landsche industrie.
De oplossing welke onder de huidige
omstandigheid uitvoerbaar zijn zullen
uiteraard het eerste voor een prijs in
aanmerking komen, terwijl vernuftige
ideeën, welke door de huidige grond-
stofFen schaarschte niet uitvoerbaar
zijn door de jury terzijde zullen worden
gelegd.
De prijzen welke voor bruikbare
ideeën worden uitgeloofd bedrâgen
f 250, f 100 en 5 prijzen van f 50,
waarbij de jury zich het recht voor-
behoud de prijzen niet of gedeeltelijk
niet uit te keren.
De C.I.V.I. heeft het recht iedere
inzending, met eerbiediging van de
rechten voortvloeiende uit aangevraagde
of verleende octrooien, aan de industrie
door te geven. Bij beschikbaarstelling
aan de industrie zal aan de inzenders
een door de C.I.V.I. vast te stellen ver-
goeding worden uitgekeerd, terwijl niet
aan de industrie door gegeven inzen
ding desverlangd weer ter beschikking
van de inzenders worden gesteld.
Eenvoudige niet gedetailleerde uit-
gerichte ideeën kunnen, indien zij een
bruikbaar element bevatten voor een
prijs in aanmerking komen, zoodat een
ieder die meent iets omtrent het
probleem de rijwielbanden te kunnen
zeggen, wordt uitgenoodigd dit op
papier te zetten en aan de jury in te
zenden.
Inzendingen, bij voorkeur vergezeld
van teekeningen of schetsjes, dienen
onder motto te geschieden vôôr I
October 1941 aan het Centraal Instituut
voor Industrialisatie, Bezuidenhoud-
scheweg 81, 's Gravenhage.
Omtrent de vergiftigingsmoord op
de 27-jarige mevrouw Molema-Engel-
kens en de echtgenoot van de 45
jarige baker mej. A. D., te Zuidwen
dinge vernemen wij, dat, bij de sectie
op de onlangs opgegraven lijken in
beide lichamen sporen van arsenicum
zijn gevonden.
Mej. D. ontkent arsenicum te hebben
gekocht, doch volgens de verklaring
van een drogist te Veendam, heeft
mej. D. een week voor het overlijden
van mevr. Molema bij hem een groote
dosis arsenicum gekocht.
20
De meisjes hoorden hem mompelen
„Ik zeg met tante 5 'n ellendige
wereld, 'n ellendige wereld
Het gras der weiden werd valer en
eindelijk geel. Op de stoppelvelden
waren bij scharen vogels neergestreken,
onrustige trekvogels, die zich verza-
melden voor hun groote najaarsreis.
En op een morgen hadden zij zich
hoog in de lucht verheven, statig een
donkerlijnige wig vormend, die ver-
dwenen was, ver, aan den horizon.
En langs de wegen ritselden de dor-
rende blaren, als de wind ze spelend
op hoopen veegde en dan weer uit-
eenblies.
Mignon had haar oude vriendin
Liesje op de pachthoeve bezocht.
Albert had verzocht haar te mogen
vergezellen, maar zij had met voorge-
wend ongeduld het hoofd geschud
„zij wilde liever alleen zijn en meteen
moeders graf bezoeken."
Toen had zij hem bijna gesmeekt
een boek naar het slot te gaan bren-
gen „zij hàd het stellig aan Alex
beloofd en ko 11 zelf niet gaan." Hij
had aan haar wensch voldaan, maar
met tegenzin.
En Mignon was alleen uitgegaan,
had een uurtje met de vroolijke Lize
en vrouw Mina gepraat en zat nu
droevig te mijmeien op moeders graf.
Bleek zilverglinsterende draden* teer
als spinrag, vluchtig als droomen,
zweefden in de lucht.
Doodstil was het om haar heen
plechtige weemoed omwuifde iedere
rank, elk bloempje. „Wij welken, wij
sterven ademden zij allen.
Zwaar gleden tranen onder de lange
wimpers uit haar stemming was zoo
overgevoelig, dat zij haast schroomde
haar voet op het gras te zetten.
,,'t Sterft ailes, ik wil 't niet dood-
drukken 't moge leven zoolang het
kan dacht zij en vond het treurig,
dat ailes verdwijnen moest, wat toch
zoo onzegbaar schoon was.
Lang zat zij zoo, verloren in zwaar-
moedige gedachten. Doch eindelijk
vermande zij zich en verliet het kerk-
hof om naar huis terug te keeren.
Langzaam liep zij het zoo welbekende
dorp door, langs de woningen, waar
zij als kind gezongen en gespeeld had,
langs het oude doktershuis met den
grooten tuin, waarin zij met Albert
gespeeld en gekibbeld had. Er woonden
nu vreemden in dat huis en terwijl
zij voorbijging, dacht zij aan den
somberen nacht van moeders dood,
toen zij als een krankzinnige diezelfde
stoep was opgestormd om hulp te
vragen.
Zij ging ook langs het huis van
den goeden, ouden schoolmeester, die
nu ook al op het eenvoudige kerkhof
lag.
Zijn weduwe zat voor het venster
tusschen de bloeiende géraniums en
knikte het mooie meisje toe. Mignon
groette met een vriendelijk lachje
terug, maar er was geen vroolijkheid
in dat lachje.
Hier en daar langs muren en schut-
tingen, bloosden nog de winterdranken.
Stervensblos, die op de bladeren gloeide
in wonderschoone liefdekleuren. Vluch-
tige herfstschoonheid, reeds veroordeeld
tôt verwelken.
Mignon zag die schoonheid aan met
de teedere aandacht, welke men aan
een scheidende schenkt. Voor haar
waren de roode bladerglansen liefelijke
glimlachjes, die afscheid namen van
't leven. Albert kwam haar dicht bij
het dorp tegen. Zij zag hem aan alsof
dit een onaangename verrassing voor
haar was.
„Heb je Alex niet meegebracht
vroeg zij teleurgesteld.
Hij had haar blik diep gevoeld en
haar ernstig aanziende, vroeg hij kort-
af „Hinder ik je soins, Mignon
Zij bloosde schuldbewust, maar zij
zag er zoo ongelukkig uit, dat hij niet
den moed vond een hard woord te
zeggen.
Neen stotterde zij aarzelend,
„maar
„Wil je mij cens zeggen, waarom
je mij het gezelschap van freule Alex
zoo voortdurend opdringt
Er lag toch iets bitters in zijn stem.
Onthutst zag Mignon naar hem op.
„Mag je Alex dan niet lijden Zij
is mijn liefste vriendin en ik wil haar
omgang niet missen. En zij heeft
anders ook zoo weinig aan haar leven
bij die oude vrouw."
„Dat ontken ik volstrekt niet, lieve.
Maar, het doet me pijn, dat je mij
afscheept met het gezelschap der freule
en je zelf terugtrekt, alsof ik je geheel
onverschillig ben geworden."
Mignon sloeg de oogen neer en
zuchtte diep.
„Wat scheelt cr aan, Mignon Is
er iets wat je verdriet doet Vertrouw
het mij dan toe
„Ik kan niet," stamelde Mignon
verward en dadelijk begrijpend wat zij
daar gezegd had.
„Er is dus toch iets, Mignon stel
je dan geen vertrouwen in mij, je ver-
loofde
„Och er is immers niets
Zwijgend gingen zij verder Mignon
zou even marna gaan begroeten.
„Je moest weer bij marna terug-
keeren, Mignon, ik geloof, dat je in
dat sombere kasteel al je vroolijkheid
en levenslust verliest. Ik ga morgen
Daar mej. D. Rotterdam en Utrecht
een week voor den dood van haar
man heeft bezocht, wordt ook hier
het onderzoek door de justitie voort-
gezet.
Naar wij vernemen, heett de ver-
dachte in deze moordzaak zich van-
nacht, door ophanging in haar cel,
van het leven beroofd.
Nadat zij Woensdag weer voor
den Rechter van Instructie was ge-
weest, om te worden verhoord, werd
ze naar haar cel in het Huis van
Bewaring teruggebracht.
Vanmorgen vond men haar dood.
Ze had zich door middel van het
laken, aan haar krib, opgehangen.
De vorige week Vrijdag werd het
Rûtterdammertje Annie Remken in
de Oisterwijksche bosschen vermoord.
Het meisje dat in Oisterwijk gelogeerd
was, werd die dag door haar ouders
afgehaald. Het meisje, dat vooruit
fietste, was plotseling spoorloos ver-
dwenen. Later vond men haar lijk,
doch haar fiets was verdwenen, wel
vond men in de nabijheid van het
lijk een heerenrijwiel. De eigenaar
van dit rijwiel de 35 jarige onge-
huwde bankwerker Th. v. B. uit
Tilburg werd Zaterdag door de Til-
burgsche recherche gearresteerd.
Dadelijk bij het vinden van het lijk
van het meisje was verband gezocht
met het geval van de tien-jarige Ria
Pagie uit Tilburg, die sinds 15 Aug.
j.l. is verdwenen. Dit vermoeden is
door de arrestatie van v. B. sterk be-
vestigd, daar de Tilburgsche recherche
reeds voor het geval te Oisterwijk
sterke aanwijzingen tegen v. B. had,
hoewel men niet tôt arrestatie was
overgegaan. De verdwenen Ria Pagie
is nog steeds niet gevonden, zoodat
v. B. geen strafbaar feit ten laste kon
worden gelegd.
De 10-jarige Ria Pagie, verdween
op 15 Augustus, samen men de vader
kwam de thans gearresteerde v. B.
aangifte bij de politie doen. Hierbij
bood v. B. zelfs aan te helpen dreg-
gen in het Wilhelminakanaal. Het
meisje werd echter niet gevonden,
zoodat er weken verstreken. In deze
tijd had de politie echter niet stil
gezeten en een diepgaand onderzoek
ingesteld.
Bij dit onderzoek bleek, dat Ria op
dien dag tweemaal voor een dubbeltje
snoep in een winkel in de buurt had
gekocht. De dubbeltjes had zij van
v. B. gekregen. Blijkbaar op iemand
wachtend was Ria in de avond van
15 Augustus nog op de heuvel in Til
burg gezien. Ook bleek, dat v. B. de
zelfde avond per fiets van huis was
gegaan met een damesfiets aan de hand.
Twee dames vertelden, zij hadden kun
nen voorkomen, dat twee kleine meis
jes door de man werden meegelokt.
De man had de kinderen getracteerd
op ijs en haar een mooie pop met
wagen beloofd, als ze in een bepaalde
richting wandelen wilden. De dames,
die de man niet kenden, herkenden
hem later in v. B. Er waren thans aan
wijzingen genoeg doch nog geen re-
den om v. B. te arresteren, daar
er geen misdaad was en de kleine
Ria onvindbaar.
Na de gruwelijke moord te Oister
wijk, werd het onderzoek aan de
Tilburgsche Inspecteur Stevens opge-
dragen, die ook het onderzoek naar
de verdwenen Ria leidde, deze vond
na het vinden van de fiets van v. B.
aanleiding genoeg deze te arresteerca.
Een huiszoeking bracht bezwarend
bewijsmateriaal aan het licht. De ver-
dachte is naar Breda overgebracht,
waar hij hardnekkig blijft ontkennen.
De aanwijzingen zijn echter sterk en
het verleden van v. B. is geenzins
gunstig. Hij is in Amerika reedfe tôt
vijftien jaar veroordeeld, wegens zeden
misdrijf.
De Vacantiekamer van de recht-
bank heeft de zaak tegen een 64-jarigen
colporteur terug verwezen om een
onderzoek naar zijn geestvermogens in
te stellen.
De man had aan een Amsterdam-
mer in de Van Baerlestraat een lot
van „Winterhulp Nederland" verkocht
dat recht gaf op een prijs van f 500.
De colporteur scheurde het lot in twee
stukken en behield zelf het goede en
gaf zijn klant het verkeerde deel. Het
halve lot verkocht de colporteur voor
een gulden en de nieuwe kooper toog
naar Den Haag en incasseerde daar
de f 500.J
De winnaar, die achter het net
dreigde te visschen, ging naar de po
litie en diende een klacht in. De
zaak met ,,Winterhulp Nederland"
werd zoo geregeld, dat de winnaar
alsnog f 250 kreeg uitgekeerd. De
Officier van Justitie had zes maanden
gevangenisstraf geëischt.
's-GRAVENHAGE, 2 Sept. Bij
het onderzoek van brood door den
Keuringsdienst voor Waren isgebleken,
dat het aantal gevallen, waarbij een
te laag gehalte aan droge stof werd
geconstateerd, sterk is toegenomen.
Ook de mate, waarin bij de droge
stof onderwicht optreedt, neemt toe.
De gemachtigde voor de prijzen
waarschuwt de bakkers, dat de prijs-
voorschritten uitdrukkelijk iedere ver-
mindering van prestatie als een prijs-
verhooging beschouwen. Als zoodanig
moet ook het geven van onderwicht
aan droge stof worden aangemerkt.
Bakkers, die zich hieraan schuldig
maken, overtreden niet alleen de be-
palingen van de Warenwet, maar ook
de prijsvoorschriften.
toch op reis. De oudeluitjes hebben
behoefte aan-gezelligheid en zij missen
hun dochtertje."
Bij het bericht van zijn vertrek was
er een levendige gloed in haar oogen
gekomen, het scheen hem, alsof die
tijding haar verademing bracht.
Hij deed, alsof hij het niet begreep,
en vervolgde met gcdwongen kalmie
„Ik begrijp wel, dat die oude freule
op je gezelschap verzot is geraakt,
maar ieder is zichzelf toch 't naast en
marna verlangt ook naar je. Te meer
wijl ik de eerste maanden wel niet
weer thuis zal komen."
„Je gaat zeker aan 't werk Het zal
hier stil zijn van den winter, Alex gaat
een poos naar huis. Enfin, wij zijn stilte
gewoon, vroeger kenden wij niets an
ders."
„Het voornaamste is, dat men de
vroolijkheid in zich omdraagt, Mignon.
Mignon zweeg.
Hij sloeg haar, angstig vorschend,
gade.
„Ik heb nog iets nieuws voor je
van freule Alex", zei hij langzaam.
Nu sloeg zij haastig de oogen naar
hem op.
„Toch niets kwaads
„Zij werd naar huis geroepen, omdat
haar broefi, de luitenant, er heel ernstig
aan toe is."
„0 God wat dan stiet zij
angstig uit en greep zijn arm.
Hij werd bleek van ontroering en
klemde de tanden opeen.
„Maak je niet zoo overstuur, kind.
Hij is immers geen broer van jou
Freule Alex zelf was kalmer dan jij."
„Och, vergeef me, Albert je hebt
me zoo doen schrikken. Ik geloof, dat
ik zenuwachtig geworden ben. Je moet
wat geduld met mij hebben ik kan
het immers niet helpen
Tranen rolden langs haar wangen.
„Is hij dood, Albert
„Was hij 't maar stiet de anders
zoo goedige, blonde reus tnsschen de
tanden uit.
„Dat is laag riep Mignon met van
verontwaard/ging vlammende oogen.
„Wat heeft die arme man je gedaan
„Wat hij mij gedaan heeft
Maar de schilder klemde de lippen weer
vast opeen en stak de handen in de
zakken. Opgewonden stapte hij voort.
„Wat is er dan gebeurd waagde
Mignon nog schuchter te vragen.
„Wat doet het er toe De lotgeval-
len van dat romantische, hoogmoedige
jongemensch gaan ons immers niet aan.
Hij zou zelf om onze belangstelling
glimlachen met zijn hem eigen onuit-
staanbaar, welwillend lachje. Die ver-
waande-luitenant Van Forren. Ha,ha!"
Albert lachte toornig en schamper.
Mignon zag hem onuitsprekelijk
droevig en verwijtend aan zij snikte,
ondanks al haar inspanning om zich
te beheerschen.
Daar kon die reus met het edel-
moedige kinderhart toch niet tegen.
Haar hand in de zijne nemend, ver-
telde hij, dat de luitenant met zijn
paard gevallen en zwaar gekwetst was.
Men vreesde zelfs voor zijn leven.
Mignon zij niets meer, maar Albert
zag wel, hoe zij herhaaldelijk verlan-
gend naar het slot keek, alsof zij het
liefst naar Alex had willen snellen om
meer van het ongeluk te hooren. Ein
delijk kon zij zich weer bedwingen.
„Ga maar naar het slot terug, je
volgt mij toch met tegenzin, wij zijn
niets meer voor je."
Albert riep zij op zôô pijnlijken
toon, dat hij medelijden met haar
kreeg. Schaamte en smart lagen als een
situer over haar teer gezicht.
Zij kon het toch niet helpen
„Neen, ik ga mee naar je moeder
Hij nam haar arm en keek haar lang
en ernstig aan.
Vervolg op pag. 4).