Edele H ARTEN. NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD - - m J^ML ML Inval in Speelhol. 71e Jaargang ZATERDAG 13 September 194j Oplaag 8000 exemplaren J\0. 36 v-A^uip,aicii i\o. jo wordt huis aan huis gelezen te HOOGEZAND, Kiel-Windeweer, Kropswolde, Westerbroek, F^hd^^APPEMEEr'L1 VOOr H°OgeZand en Sappemeer Hellum' Kolham, Harkstede, Scharmer, Lageland, Overschild, NOORDBROEk. ZUIDBROEK%n^°CH1 EREN' Siddeburen, Schildwolde, HEKENDMAKING Brandstoffen. De Gas- en Electriciteitsrantsoeneering. Drukker-Uitgever T. K. KREMER SAPPEMEER vh T J borgesius zn Verduisteren Winkels geopend tôt 18 uur, 's Zaterdag tôt 19 uur. Belangrijke wijziging Winkel- sluitingswet. Mogelijkheid van verplichte openstelling. FEUILLETON. Bloesjes en Hoedjes uit Vischleer De nieuwe Tuinbouwvakschool. OOSTGOORECHT Dit BLAD verschijnt ZATERDAGS Franco per post f 1.20 per jaar. Het Rijkscommissariaat maakt bekend Het bolsjewistische Rusland bevindt zich sedert 22 Juni 1941 in oorlog met het Duitsche Rijk. Wie na dien dag op eenigerlei wijze communistische actie pleegt, treedt op ten gunste van den bolsjewistischen vijand van het Duitsche Rijk en stelt zich daarmede bloot, wegens begunstiging van dern vijand, aan terdoodveroordeeling door de Duitsche krijgsraden. Derhalve worden aile Nederlanders op de meest nadrukkelijke wijze ge- waarschuwd, geen deel te nemen aan communistische acties van welken aard 00k. De Secretaris-generaal van het dépar tement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend, dat gedu- rende het tijdvak van 10 September 1941 tdt en met 30 April 1942, de met de woorden „een eenheid eerste période", „een eenheid tweede période", „een eenheid derde période" en „een eenheid vierde période" gemerkte bon- nen van de période bonnenstellen voor vaste brandstoffen, recht geven op het koopen van een eenheid vaste brand stoffen, met uitzondering van fabrieks- turf. Deze-periode-bonstellen zijn uitge- reikt aan de verbruikers in de groepen B. C D. AIsmede aan particulière ver bruikers, die een extra-toewijzing ver- kregen hebben voor verwarming van ruimten voor bijzondere doeleinden als kantoren, winkels enz., voor zoover de hun toegewezen hoeveelheden minstens 12 eenheden bedragen. In de maand Augustus is over ons geheele land een intensieve contrôle gehouden ten aanzien van de naleving der rantsoeneeringsbepalingen voor gas en electriciteit. Het blijkt, dat het publiek lang- zamerhand de ernst van den toestand gaat beseften en een groot deel der bevolking blijft dan ook binnen de door de rantsoeneeringgesteldegrenzen. Dit is ook wel bijzonder gewenscht, want de straf volgt hier onvermijde- lijk op de overschrijding. Voor een te hoog electriciteitsver- bruik zijn in de afgeloopen weken niet minder dan 7^44 boetes opgelegd. In 485 gevallen moesten de bedrijven tôt afsluiting overgaan. Voorts staan n°g 433 andere gevallen op de lijst om te worden afgesloten, tenzij de overtreders hun stroomverbruik met zeer bijzondere motieven kunnen rechtvaardigen. Fen aanzien van het gasverbruik is de toestand niët veel anders. Nauw- keurige gegevens en cijters over Au gustus zijn thans nog niet beschik- baar, doch wel staat vast, dat het aantal overschrijdingen van het gas- rantsoen nog grooter is dan van het electriciteitsrantsoen. De boetes en afsnijdingen zullen ook hier zeer velen treffen. Opgerichi 1870. eleloon HoofdredacteurR. F. KREMER, Sappemeer. 213. van hedenavond 20.02 tôt Zondagmorgen 7.11 van Zondagavond 19.59 tôt Maandagmorgen 7.13 van Maandagavond 19.56 tôt Dinsdagmorgen 7.15 van Dinsdagavond 19,54 tôt Woensdagmorgen 7.17 van Woensdagavond 19,52 tôt Donderdagmorgen 7,18 van Donderdagavond 19,49 tôt Vrijdagmorgen 7,20 van Vrijdagavond 19,47 tôt Zaterdagmorgen 7.22 De peisdienst van de Departementen "an Handel, Nijverheid en Scheep vaart en van Landbouw en Visscherij meldt In de Nederlandsche Staatscourant van 10 September 1941, no. 176, is opgenomen een besluit van den Secre- taris-Generaal van het Département van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, waarbij wijziging is gebracht in de thans van kracht zijnde wettelijke regeling inzake de winkelsluitjpg. In hoofdzaak zal dit besluit in- houden, dat het sluitingstijdstip der winkels op de werkdagen wordt vervroegd en wel gedurende het winter halrjaar (aanvangende 1 October) voor de eerste vijf wei kdagen tôt 18 uur en voor den Zaterdag tôt 19 uur, en gedu rende het zomer halfjaar (aan vangende 1 April) voor de eerste vijf dagen tôt 19 uur en voor den Zaterdag tôt 20 uur. Met deze regeling wordt voor ailes aan- sluiting aan de verduisterings- voorschriften beoogd. Voor het venten zal een gelijke regeling komen te gelden. Intusschen blijven thans bestaande afwijkingen van de Winkelsluitingswet, op grond van plaatselijke bijzondere omstandigheden voorgesteld on ver- minderd van kracht. Voorts geeft het genoemden Secre- taris-Generaal de bevoegdheid te be- palen, dat door hem aan te wijzen groepen van winkels op werkdagen gedurende door hem vast te stellen tijdvakken voor het publiek geopend zullen moeten zijn. De bedoeling van deze laatste be- Paling is, den consument de waarborg te geven, dat hij in de voor hem belangrijkste winkels op de daarvoor meest geschikte tijdstippen tôt het doen van inkoopen terecht te kunnen. Een zoodanige regeling was wen- schelijk geworden, aangezien op het gebied van openstellen van winkels een vrij willekeurige toestand was ontstaan, welke niet in het algemeen belang is. Van vorenbedoelde bevoegd heid zal worden gebruik gemaakt om een verplichte openstelling van 10 tôt 18 uur in te voeren, voor de belang rijkste categorieën levensmiddelenwin- kels, en voorts voor de kleeding- en rijwielzaken. Deze categorieën winkels mogen echter waatop nog eens bijzonder de aandacht wordt gevestigd buiten den verplichten verkooptijd nog, voor zoover zulks in het algemeen is toegestaan, voor het publiek geopend zijn, derhalve voor tien uur en des avonds voor zoover mogelijk na 18 uur. Verwacht mag worden, dat ook in dit opzicht met het belang van den consument zal worden rekening ge houden. Inzending van advertenties vôôr Vrijdagmiddag 12 uur. 21 De visch wordt tegenwoordig in verschillende vormen op tafel gebracht als vischkoek, vischpudding, visch- filets, of gekookt, gestoofd en gebak- ken. Vistraan en vischolie hebben eveneens overal in keuken en nijver heid ingang gevonden. Het «visch leer" is echter nog een nieuwigheid, waarvoor velen den neus ophalen. Ten onrechte, want het vischleer is geen «Ersatz" maar een nieuwe werk- stof, die voor veel dingen bruikbaar is en zekere hoedanigheid bezit, die voor die van het beste rundleer niet onderdoen, aldus «Berlijnsche Tijdin- gen". Vischleer werd reeds zeer lang ge- leden vervaardigd. Het is werkelijk geen oorlogskind. Het is gebleken, dat het even duurzaam is als ander leer. De recepten, waarnaar de be- woners van Haalogaland in Noorwe- gen reeds voor tientallen jaren de vischhuiden looiden, zijn helaas ver- loren gegaan en de 1937 te Tronsô genomen proeven hebben geen resul- taat opgeleverd. De gelooide tarbot- huiden waren niet waterdicht en bra- ken spoedig. Eerst 19381939 gelukte het een fabriek in Offenbach, visch huiden te vervaardigen, die wat looi- baarheid en kleur betrof, aan aile eischen voldeden. Zij zijn waterdicht, kunnen gemakkelijk worden genaaid en laten zich ook aan elkaar lijmen. Te Frankfort a.M. werd de nieuwe werkstof spoedig tôt jakjes, Bloesjes, mantels, hoeden, handschoenen en tasschen verwerkt en met andere tex- tielstoffen gecombineerd. Frederiks- haven werd de verzamelplaats van de vischhuiden en jaarlijks gingen er on- geveer 10 millioen heilbotjes in den vorm van huiden naar Duitschland. Ook voor het binden van boeken wordt het vischleer veel gebruikt. T arbot- en walvischleer is hiervoor zeer bruikbaar. Huiden van kleine visschen en de ingewanden en de maag van den walvisch worden 't meest gebruikt. De huid wordt door 'n snede over den rug onbeschadigd afgestroopt, komt in een zure zoutoplossing, om de huid van de overvloedige kalk te bevrijden, en wordt dan gelooid. Pik- rinezuur of formol wordt eveneens gebruikt tegen de kalk. Het leder van maag en darmen lijkt op scha- peleder. Uit de kleine huiden kan men verder ook lange zijdeachtige diaden vervaardigen, die geweven worden en een sterken stof opleveren. Door deze resultaten heeft het vischleder een eereplaats onder de werkstoften gekregen en men kan aannemen, dat het hoe langer hoe meer zal worden gebruikt. Voor de Noorsche visscherij betee- kent dit een geweldig vergezicht. De Visscherij zal, zoo meent men hier, voor Noorwegen een goudmijn wor- den, gelijk de haringvisscherij eens voor Nederland is geweest. Heel Noorwegen heeft thans voor de Vis scherij dubbele belangstelling en de oprichting en de oprichting van nieuwe visscherij-maatschappijen wordt voor- bereid. De Haagsche politie heeft in de Limburg Stirumstraat een inval in een speelhol gedaan. Men moest met een breekijzer de deur openbreken. In een voorkamer op de eerste étage zat een gezelschap van zestien personen om een met groen laken bedekte tafel, waarop zich een aantal fishes bevond, bij een verder ingesteld onderzoek werden ook in vazen en tusschen stoelzittingen nog meer fishes gevonden, terwijl onder een canapé, een roulette was verborgen. Het geheele gezelschap ging naar het bureau, waar vastge- houden zijn de bankhouder, G. A. J., zijn assistent P. L. J. S. en de crou pier C. J. A. Blij en dankbaar legde zij haar handje in zijn flinke, krachtige vingers. En hij praatte voort, rustig, op luchtigen toon, tôt zij kalm geworden was en hem weer in de oogen durfde zien. Zij voelde zich verruimd door zijn bedaardheid. Voor hem had zij zoo tegen dit uur opgezien. Wat was hij toch goed Zij begreep zelfs nau- welijks, hoe het mogelijk was, dat zij hem niet liefhad. Mevrouw Ter Meer zat voor het raam toen zij Albert en Mignon zag terugkeeren. Onderzoekend keek zij hen aan, geen van beiden lachte haar toe, maar toch er was een andere uitdrukking op hun gezicht. „Wel, is het geschil bijgelegd,?" vroeg zij plagend. «Marna, wij hebben u iets ernstigs te zeggen", begon Albert kalm, om ook zijn moeder omtrent zijn gevoel te misleiden. Hij had Mignon's bevende handje in de zijne. «Mignon en ik zijn tôt het inzicht gekomen, dat wij toch eigenlijk als echtgenooten niet bij elkander zouden passen en daarom zullen wij voortaan weer als vroeger voor elkaar zijn broer en zuster." Hij bood het meisje haar ring aan en zij gaf hem den zijnen terug. Mevrouw Ter Meer zag deze ernstige ceremonie sprakeloos aan, haar knieën knikten. «Albert Mignon komt tôt je zelven. Kinderen, wat beteekent dat Hoe kun je epn twist zoover drijven riep zij eindelijk ontsteld uit. «Lieve mama, wij twisten niet en zijn niet boos op elkander. Maar het moet zoo zijn, het is ernst", zei Albert verzoenend, Mignon nader tôt zijn moeder trekkend. Deschoone vrouw trad onwillekeurig terug. «Dan weet ik wel, wie dit gewenscht heeft «Wij beiden, moederlief, wij beiden En u zult er Mignon niet minder om liefhebben, niet waar? Zij kan het niet helpen, dat wij elkander niet meer liefhebben," pleitte Albert grootmoedig. Mignon sloeg schuldbewust de oogen neer. Zij durfde niet naderen, de vrouw, welke jarenlang een moeder voor haar geweest was, zag haar nu weer aan, koel en hooghartig, als toen zij hulp kwam vragen in den droeven nacht van moeders dood. «Je zult mij vergunnen mijn eigen gedachten te hebben, Albert, en omtrent de gevoelens jegensdit ondank- bare kind verkeer ik niet in twijfel." «Marna smeekte Albert hartelijk, «als wij beiden het wenschen, moogt u er niet tegen zijn." Mignon fluisterde angstig, dat zij op het slot gewacht werd, en wilde de dierbare pleegmoeder tôt afscheid omhelzen, maar de trotsche, diep gekrenkte vrouw trad met een ijskoud, streng afwerend gebaar terug. Diep beschaamd sloop Mignon heen. Albert wilde haar volgen, maar zij smeekte hem, haar alleen te laten gaan. Hij gehoorzaamde, toen hij in haar be- schreid gezichtje keek. Zacht ging Mignon heen, zij had een gevoel alsof zij voor immer werd uitgestooten en zij dit vriendelijke, beschermende thuis door eigen schuld verloor. «Marna, dat was hard en onbillijk zei Albert verwijtend. «Kind, je bent als je vader veel te grootmoedig. Ik kan zoo niet zijn." «Jawel, moedertje, u bent veel beter De gemeente Sappemeer is een mooie en nuttige onderwijsinrichting rijker geworden, ni. een tuinbouwvakschool. Bij de snelle ontwikkeling van den tuinbouw in deze streken is de be- hoefte daaraan reeds lang gevoeld en ook het gemeentebestuur heeft naar een dergelijk instituut reeds lang energiek gestreefd en eindelijk is de lang gekoesterde wensch in vervulling gegaan. Mede dank zij het uitnemende werk van de heeren Korthuis, bouwer en Hut, tijd. gemeenteopzichter, archi- tect, is het nieuwe, smaakvolle en practisch ingerichte gebouw deze week geopend, staande ongeveer in het centrum van den centralen proeftuin, nu nog 3V2 H.A. groot, straks 5 H.A. en zal eerlang prijken aan den grooten verkeersweg langs het kanaal als een monument van practisch inzicht en taaie energie. De belangstelling bij de opening was groot. I ot deze belangstellenden, die zich allen in het leslokaal hadden vereenigd, behoorden de Dir. Generaal van den Eandbouw, de Inspecteur van den I uinbouw en het Tuinbouw- onderwijs, de Rijkstuinbouwconsulent, de heer Ir. Heemstra, directeur der school, de burgemeesters van Hooge- zand, Noord- en Zuidbroek, Munten- dam en Veendam, de leden van de Comm. van Toezicht, de heeren G. haar niet kwalijk zoo'n alledaagsch dan ik u moet nemen, dat zij mensch niet kan liefhebben. Zij is mooi, o zoo mooi. En zij is zulk een eigenaardig sprookjeskind, zij past eigenlijk niet bij mij. Ik treur immers niet Toe, neem haar weer bij u". Maar zijn voorspraak bewerkte juist het tegendeel van wat zij bedoelde. «Dit edelmoedige, oprechte kinder- hart kon zij versmaden, zij is hem niet waard, dacht de moeder, «wat be teekent haar mooi gezichtje tegenover zoOveel liefde en zelfverloochening." «Ik kan niet, laat mij met rust. kind Albert zweeg. 's Avonds zat hij in de schemering alleen op zijn kamer. Zijn vader kwam zacht binnen en greep zijn hand. «Hoofd omhoog, mijn jongen," zei hij alleen maar. Hij roerde het teedere punt niet aan zijn kiesche sympathie tegenover den volwassen zoon uitte zich slechts in den langen, krachtigen druk der hand. Toen ging hij weer heen. Lang zat de jongeman alleen te turen in de schemering, welke allengs duisternis werd. Tranen dropen door zijn vingers en diepe zuchten volgden elkander op. Plotseling legde zich een hand op zijn weelderige, blonde lokken. M'n arme jongen, ik wist immers wel, dat dit komediespel je krachten te boven zou gaan. Waarom veins je. tegenover je moeder Ben ik niet waard je verdriet te doorgronden en het met je te dragen Lieflijk troostend klonk destc-mder moeder in die duisternis. Hij vleide het hoofd in haar arm en schreide, voor 't eerst sedert hij een kleine jongen was. «Het moest zoo zijn, moederlief, maar ik wist niet, dat het zoo vreeselijk zou wezen." Boer, J. Hofsteenge, R. Jongman, J. bwart, J. Tuin, en Tj. E. Weitering, de leeraren, de heeren J. Nieboer, J. W. Wiecherts en Gooiert, de heer D. L. de Koe, oud-voorzitter van de Corn, van Beheer van den proeftuin, vertegenwoordigers van verschillende organisaties op tuinbouwgebied en de 18 leerlingen. Nadat een kop thee was geserveerd begon burgemeester Jonkeren met het uitspreken van een welkomst- woord, in het bijzonder gericht tôt de hooge functionarissen, aan wier depar tementen hij zeide grooten dank ver- sc huldigd te zijn, tôt den heer Heemstra, de ziel van den opzet, de ziel ook van het werk, waarmee thans wordt be- gonnen en tôt den heer de Koe, die steeds voor den tuinbouw op de bres had gestaan. Na eenige bijzonderheden te heb ben verteld betreftende den bouw der school, gaf de burgemeester het woord aan den Dir. Generaal voor het hou- den van een openingsrede. Deze wees er op, dat zijn belangstelling steeds was uitgegaan naar land- en tuinbouw, in het algemeen naar de agrarische bedrijven, zoodat hij het een voorrecht achtte reeds een paar weken nadat hij zijn nieuwe functie had aanvaard, deze school te mogen openen, daar hij onderwijs een der eerste voorwaarden achtte om den tuinbouw, die in deze nijvere streken reeds een belangrijken omvang had gekregen, ook al was het nog geen «Westland," op te voeren tôt hooger peil. Dit was te meer van belang wijl straks, als de oorlog zal zijn afge loopen, zich ook voor den tuinbouw gunstige perspectieven zullen openen. Den burgemeester wenschte hij met de nieuwe stichting geluk, sprak zijn beste wenschen ervoor uit en spoorde ertoe aan om in deze verwarrende tijden het roer recht te houden en voor ailes het 00g gericht te houden op productie. Daarna werd het woord gevoerd door den directeur der school, den heer Ir. Heemstra, die, na enkele bijzonderheden te hebben medegedeeld over de wordingsgeschiedenis van het nieuwe instituut, wees op de groote waard e van het samengaan van théorie en praktijk, waartoe deze school zoo'n prachtige gelegenheid biedt. Vervolgens deed hij een beroep op de medewerking der leeraren en wekte de jongelui er krachtig toe op om met Veenkoloniale energie aan te pakken, vol vertrouwen op wat hun de toekomst brengen zal. Vervolgens spraken nog de burge meesters van Slochteren, Zuidbroek en Hoogezand en de heer G. Boer, voor- zitter der Veilingsvereeniging Hooge zand—Sappemeer, die allen hun gelukwenschen aanboden en hun mede- werking toezegden. Na een slotwoord van burgemeester Jonkeren werd eerst het gebouw bezichtigd, werd daarna onder leiding van den heer Heemstra een rondgang door den tuin gemaakt, waarna allen in het café Dijkhuis nog eenigen tijd gezellig bijeen waren. De heer Korthuis had een fraaie bloemenmand aangeboden. «Mijn beste jongen. Hoe kon zij jou versmaden en voor wien, voor wien wellicht De moeder kon niet vergeven, dat men haar oprecht, edelmoedig kind miskend had. Dat warme, onzelfzuch- tige hart, 't welk in zijn diepste smart nog pleitte voor haar, die hem dat bittere leed had aangedaan, «Oordeel daarover niet, mama Wie kan de liefde doorgronden en verkla- ren En wie kan de liefde dwingen En zij heeft zoo lapg met zich zelve gestreden te overwinnen lag niet aan haar Waarom moet zoo'n stevige reus ook zulk een klein, dom, week hart in de borst dragen Zoo'n eigen- zinnig hamertje, dat naar geen rede luistert Het tikt en tikt al onze wilskracht weg. Wat vermogen wij daartegen Wees niet boos op haar, lieve moeder «Ik kan haar niet vergeven, dat zij jou zooveel verdriet heeft aangedaan Ik kan het niet, jongen. Nu nog niet Hij sloeg zijn arm om haar schouder. «Mijn eigen, beste moedertje. Het zal misschien eens ailes weer goed worden, heb geen zorg over mij Ik moet dit dragen en het met mijzelf zien uit te vechten. Waarom durfde ik ook vermetel verwachten, dat ik z6o gelukkig alleen de rozen van het geluk zou mogen plukken Ik heb voor de eerste maal moeten grijpen in dorens en die les is heilzaam. Dit bewustzijn moge mij sterken." Met een diepen, klagenden zucht liet hij het hoofd tegen haar aan zinken. «Maar bij al dit besef blijft het toch pijnlijk, moedertje. O, zoo pijnlijk." Mignon had ailes aan de oude freule verteld en haar verlof gevraagd, nog eenige dagen bij haar te mogen blijven. «Wat wil je dan daarna doen vroeg de oude dame. «Ik wil zoo spoedig mogelijk in be- trekking gaan, ik heb genoeg geleerd om mijn brood te verdienen desnoods zou ik op concerten kunnen zingen en pianoles geven. Ik moet wennen aan zelfstandigheid, later zal ik immers toch geheel alleen staan. Ik heb zoo dikwijls in de couranten gekeken zonder de minste belangstelling voor de velen, die zichzelf door de wereld moeten helpen in onafgebroken dienstbaarheid. Nu zal ik het ook eens gaan onder- vinden. Dat kan mij niet schaden, freule." Nadenkend kêek de freule in het fijne, roerend-schoone gezichtje waarvoor nu een uitdrukking van energie lag, welke haar verraste en verblijdde. Veel te jong en te mooi om zoo alleen en onbeschermd door het leven te gaan," dacht zij. Mignon ging ernstig, maar vlug en ijverig door de kamers en schikte ailes tôt gezelligheid om de oude dame. Z66 had de freule het nimmer gehad zoolang zij alleen geleefd had. Nu had zij eenmaal geleerd behoefte te gevoe- len aan omgang en afwisseling ach ja, het leven was te lang voor de eenzaamheid. Zij hadden allen gelijk. «Ik heb een advertentie geschreven, freule. Vindt u die z66 goed," vroeg Mignon 's morgens. «Heel goed, geef ze mij, ik zal ze bezorgen." «Hebt u al tijding van tamilie, freule «Een telegram. Het is er erns heel ernstig, maar aile hoop is niet verloren. Maar laat ons over spreken, Mignon. Wie weet, uw istig, nog jou -, hoe spoedig de zoon van den dokter terug- komt om een rijk mevrouwtje van je te maken. Dan heb je geen betrekking meer noodig «O neen, dat mag niet en dat zal ook niet. En ik wensch ook volstrekt niet een rijke mevrouw te worden. Ik (Vervolg op pag. 4)

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1941 | | pagina 1