Amerika Contra Rusland
w
Lucifer Fabricage
t
L
Langs Hollands Westkust
A
J
V/
Waarin opgenomen de ,,SLOCHTER COURANT"
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD Officiëel Orgaan voor Hoogezand en Sappemeer
Buitenlands overzicht
Moeilijkheden in Engelands buitenlandse politiek,
waarvan ook economisch zoveel afhangt.
Uit de
ERELDPERS
■- te ---
Spoorwegnieuws.
Bonnenlijst
Verruiming van de distribuée verwacht
Episoden uit een
HONDEN LEVEN
74ste Jaargang
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1945
No. 58
ABONNEMENTSPRIJ S
f 1.25 p. kwart., fr. p. post f 1.50
PRIJS DER ADVERTENTIES
10 et. p. mm. Zogen. ..Kleintjes",
minim. 75 et. (bij vooruitbetaling)
Versehijnt Woensdag en Zaterdag
Uitg. T. K. KREMER, Sappemeer
Administratie- en Redactieadres:
Drukkerij T. K. KREMER Zn.
Noorderstr. 54, Sappemeer, Tel 213
Atoombom en wantrouwen.
In het Engelse Lagerhuis heeft een
der afgevaardigden het feit ter berde
gebracht, dat er een geheime overeen-
komst zou zijn gesloten tussen Roose-
velt en Churchill in 1943, waardoor de
grote chemische trust van Dupont
Nemours uit de Verenigde Staten
nauw verbonden met de Engelse Im
périal" Chemische Maatschappij en de
Duitse I. G. Farben de atoombom
zou exploiteren en dat zulks ten zeerste
het wantrouwen had gewekt van de
Russen, die sindsdien allerlel internati
onale afspraken en besprekingen sabo-
teren. Wat dat betreft kunnen wij aan
datgene, wat wij reeds weergaven, nog
het een en ander toevoegen. De Russen
nemen geen deel aan de Advies-Com-
missie voor het Verre Oosten, waar met
de Verenigde Staten het beheer over
Japan moet worden besproken. Zij wil-
len, dat vier grote mogendheden, En-
geland, Rusland, China en Amerika sa-
men een commissie zullen vormen en
dat deze Japan zal controleren. Nu 11g-
gen hier vele voetangels en klemmen.
Het is bekend, dat de Verenigde Staten
de Stille Zuidzee als hun invloedssfeer
beschouwen en door reeksen van eilan-
den met vloot- en luchtbases deze
Oceaan beheersen. In deze militaire stel-
ling is Japan een hoeksteen, en het ligt
voor de hand, dat het verslagen land in
de toekomst een bondgenoot van Ame
rika moet worden. Aangezien het vlak
voor de Russische kusten ligt, gevoelen
de Russen zich bedreigd Zij zouden
gaarne in Korea de beschikking krijgen
over ijsvrije havens, maar willen dan
ook zeker zijn van het gebruik dezer
kusten.Vandaar hun belangstelling voor
Japan. Verder zijn ze niet in Quebec
geweest bij de belangrijke internationale
voedsel-onderhandelingen. Tijdens de
voorbereidende besprekingen over de
nieuwe Volkenbond hadden ze een groot
aantal wensen, die de anderen niet
deelden. Terwijl de meerderheid een be-
stuur, èn voorzitter èn secretaris wilden
kiezen uit de besten, wensten de Rus
sen, dat de grote landen overwegende
invloed zullen hebben op deze posten.
Dat is nog niet ailes. Moskou wil van
Italie een schadevergoeding van 100 tôt
300 millioen dollar, in tegenstelling met
de anderen. Het laatste is nu, dat de
Russen in de door hen bezette zone van
Duitsland ieder, die voorheen in West-
Duitsland woonde, bevel hebben gege-
ven daarheen te vertrekken, en boven-
dien aan ieder, die daarheen wil, de
vrijheid geven zich te verplaatsen. De
Engelsen en Amerikanen waren ver-
baasd hierover, want ze wisten er niets
van. Indien honderddulzenden zich ech-
ter opmaken, de Westeree zône binnen
te dringen, is het hopeloos te pogen, ze
tegen te houden. Men verwacht er een
millioen mensen, die de Engels-Ameri
kaanse moeilijkheden nog zullen ver-
groten. Maar de Russen zeggen het
volgende: in onze zône woonden voor
■de oorlog 17% millioen mensen. Nu
zijn er uit Polen en Tsjecho-Slovakije
12% millioen bijgekomen. Die kunnen
wij niet onderhouden. Maar dat zulks
wordt besloten terwijl besprekingen
gaande waren en zonder de bondgenoten.
te verwittigen, is weer een veeg teken.
Vermelden wij tenslotte nog, dat de
Russen kalm doorgaan met Oost-Euro-
pa te monopoliseren. In Roemenië heb
ben zij een bank en een luchtvaartmaat-
schappij opgericht, beide met monopo
lies, waarvan zij de helft der aandelen
bezitten. Van de bank is de andere
helft in handen van een prinses, de
tante van den koning
De burgeroorlog in China.
Ook in de Chinese burgeroorlog bot-
sen de Amerikanen tegen de Russen. De
Noordelijke communisten die geen
communisme willen maar een boeren-
republiek met strijd tegen de corruptie
der manderijnen en generaals heb
ben zich meester gemaakt van vele Ja-
panse wapens en hun gebied zeer uit-
igebreid, tôt aan de kusten toe. Deze
•strook ligt nu tussen Zuid-China en
Mantsjoerije. Vanuit het Zuiden en Mid-
den moeten regeringstroepen proberen
Mantsjoerije te bereiken, teneinden daar
het gezag over te nemen van de Russen,
behalve over de spoorwegen, die Rus
land en China gemeenschappelijk be
heersen zullen. Maar de communisten
verhinderen, dat de regeringstroepen er
komen over land. Dus mooeten Ameri-
jkaanse schepen en vliegtuigen ze over-
ibrengen, en ingrijpen ten nadele der
communisten. De Russen
toe de communisten niet gesteund
schijnen te hebben en de centrale re-
rering erkennen staan zeer wantrou-
wend tegenover deze Amerikaanse in-
menging. Deze zou immers hierop neer-
komen, dat de Amerikanen havens en
vliegvelden krijgen voor hun vloot en
luchtvloot in Mantsjoerije, dat kennelijk
Russische invloedssfeer is.
de Joden dus bondgenoten van Enge-
land en Amerika. Daartoe geeft ook
aanleiding een Engels plan (van de
commissie-Peel) dat Palestina wil ver-
delen in een Joods en een Arabisch deel,
terwijl de grote havensteden en Jeru-
zalem onder Engelse contrôle zouden
blijven. Daar zouden dan de Engelse
vloot en legermachten wordèn samen-
gebracht, die volgens het verdrag met
Egypte volgend jaar dit land moeten
verlaten. Zelfs overweegt deze commis
sie de aanleg van een meuw kanaal van
de Middellandse Zee naar de Rode Zee,
naast het Suezkanaal (dat aan Egyte
komt). Het nieuwe kanaal zou in Pa
lestina moeten uitmonden, evenzeer als
verschillende olie-leidingen uit de Ara-
bische wereld. Tegen dergelijke bedoe-
lingen protesteerden de Arabieren, die
na hun succès in Syrië waar zij met
Engelse hulp de Fransen eruit hebben
Overigens doen zich in China vreem-
de dingen voor. Het blijkt vast te staan,
dat tijdens de oorlog met Japan de Chi- geworpen steeds verder strekkende
nese regering wapens heeft kunnen ko- wensen koesteren. Voor de Engelsen is
pen vande Japanners, om deze te de situatie moeilijk. Zij willen de Ara-
gebruiken tegen de communisten. Ook bieren te vriend houden en vragen nu,
thans vechten Japanners, voorzover| of de Joden niet in Amerika, op Ma-
die nog niet ontwapend zijn, en Chine- dagascar of in Eritrea (vroegere Itali-
zen, die reeds voorheen naar hen waren aanse kolonie) kunnen worden opgeno-
overgelopen, met de regering tegen de men. De Engelse Labourrgering moet
communisten. Niettemin dringen deze
laatsten geweldig op en hopen ze zelfs,
de centrale regering van China te kun
nen vervangen.
Onrust in het nabfle Oosten.
Het Jood3e probieem begint ook zeer
acuut te worden. Tijdens de betogingen
tegen het Joodse Tehuis in Palestina in
de hele Arabische wereld, is het o.a.
in Ca'iro tôt botsingen gekomen, een
synagoge is verbrand, Joden zijn gemo-
lesteerd enz. Nog steeds willen de Pa-
lestijnse Arabieren zelfbestuur, en vre-
zen zij, dat de Joden geïmporteerd wor
den om dit te voorkomen. Zij zien in
daarbij rekening houden met anti-impe-
rialisten in haar eigen rijen. Ze heeft bjj
de gemeenteraadsverkiezing weer een
?rote overwinning behaald (2977 zeteln,
egen de conservatieven 835) en kaa
van haar linkse politiek niet afzien.
Gematigd is ze echter wel. Na de na-
tionalisatie van de Bank van Engeland
zullen de vroegere aandeelhouders hun
gemiddelde vroegere dividend krijgen
en blijft het bankgeheim gehandhaafd.
De grootste zorg baart zeker de bui
tenlandse politiek, waarvan ook econo-
misdh zoveel afhangt.
geplunderd. Ook onder de burgerbevol-
king vielen talrijke sladhtoffers.
Evenals andere plaatsen heeft ook
Texel zijn wederopbouwplan. Men zal
het hoofdstadje, Den Burg, zijn typisch
karakter trachten terug te geven. De
kromlopende straàtjes zullen weer wor
den opgebouwd. Toch zal het nog jaren
duren voordat de natuurliefhebber er
ongestoord kan genieten van de onge-
repte duinen, het witte strand, waarte-
gen de golven bruisend stukslaan, welk
geluid zich mengt met het krijsend gë-
roep van de hoog boven het blonde
eiland spiralende meeuwen.
Overal wordt wederopbouw en herstel
energiek ter hand genomen. Lichtere
schade is reeds hersteld, met het her
stel der zwaardere is men bezig. Païen
en mijnen op het strand en in de dui
nen worden verwijderd. Maar het her
stel van het natuurschoon is niet ge-
makkelijk. De kale zandplekken in de
duinen kunnen met helm worden be-
plant, de betonnen bunkers opgeruimd,
maar verder zal de natuur zijn loop
moeten nemen. En ook hier zullen vele
jaren verlopen voor in de duinstrook
aile sporen van de Duitse overheersing
zullen zijn verdwenen, en zij weer het
vriendelijke, vredige karakter heeft, dat
haar zo eigen was.
Wie den Helder binnenkomt vermoedt
aanvankelijk niet, dat hij in een der
zwaarst getroffen gebieden van ons
land is gearriveerd. Want in het cen-
trum van de stad hebben bommen hier
en daar weliswaar grote gaten gesla-
Petten, het uit de elfde eeuw daterend gen, maar de grootste schade ligt bui-
De oorlog is over Nederlands Wes-
telijk kustgebied gegaan. Er is niet ge-
vochten, maar toch heeft de dreiging
van de strijd zijn sporen in dit brokje
schone natuur gedrukt. Steden zijn ge-
havend door afbraak en verval, dorpen
zijn volkomen weggevaagd, en bestaan
nog slechts op vooroorlogse kaarten. En
ook het bekoorlijke duinlandschap is
niet aan vernieling ontkomen. De brede
stranden en golvende duinen, eertjjds
's zomers vol leven en vrolijkheid, lig-
nu eenzaam en verlaten, vol latente ge-
varen. Want de mijnen, die de Duitsers
hier gelegd hebben, zijn door de wer-
king van het water diep in het zand
gezonken, zodat men in latere jaren, bij
het graven van kuilen, zeker nog voor
minder prettige verrassingen zal komen
te staan.
Overal worden de duinen ontsierd
door bunkers. Aanvankelijk werden deze
door de Duitsers gecamoufleerd met
graszoden. Maar zij kozen verkeerde
grassoorten, zodat dit weer is verdord.
Daardoor vindt men nu overal grote
zandplekken, met als gevolg verstuivin-
gen. Elders treft men vele dode vlier-
bomen aan. Ook dat is het werk van de
Duitsers. Zij zagen hier en daar de vlier
groeien, en meenden, dat deze zeer ge-
schikt was voor camouflage, doch za
gen over het hoofd, dat deze boomsoort
slechts op windbeschutte plaatsen groeit
Ze plantten ze boven op de bunkers, met
als gevolg, dat de bomen stierven we-
gens de felle zeewind.
Callantsoog is bijna geheel verwoest
dorpje,waar een groot deel van de ar-
beiders der bekende Hondsbossche Zee-
wering woonde, is totaal verdwenen.
Bergen aan Zee heeft een grote toi aan
en het centrum. Achter de kust b.v.
hebben de Duitsers 1800 woningen af-
gebroken, waardoor een trieste opper-
vlakte is ontstaan van ongeveer 32%
de oorlog moeten betalen, Kamperduin ha., die met puin is bezaaid. Verder zijn
is geheel afgebroken en vervangen door tengevolge van de bombardementen
een betonnen bunkerdorp, Den Helder
de oude marinehaven, is zwaar bescha-
digd, Egmond, Castricum, Zandvoort...
het is een troosteloos lange rij.
Texel, het Noord-Hollandse eiland,
dat om zijn schitterende flora en fauna,
zijn buitengewone vogelcollectie, zo
grote bekendheid verwierf in het bin-
nenlandse tourisme, zou zonder heel
veel schade uit de strijd gekomen zijn,
indien een toeVallige samenloop van
omstandigheden het niet anders had ge-
wild. Natuurlijk zijn in de Texelse dui
nen ook bunkers gebouwd, en zijn er
ook overal landmijnen verspreid. Maar
1909 woningen geheel of gedeeltelijk
verwoest, en vele huizen liepen lichte
schade op, mede tengevolge van de ver-
waarlozing door gedwongen evacuatie.
De Marinewerf, eens de ziel van den
Helder is verwoest, en het bekende Hô
tel Den Burg, werd juist een dag voor
de capitulatie door bommen getroffen.
Huisduinen, dat in de laatste jaren als
badplaats van Den Helder bekend ge-
worden is, heeft zelf niet ernstig te lij-
den gehad, maar veel van het natuur
schoon is vernietigd. De duinen geven
een beeld van ontsiering en vernieling;
overal zijn bunkers verrezen. Verspreid
het ergst heeft het eiland geleden van lagen overal landmijnen, die thans gro-
de ,,Duits-Russische oorlog". De Duit- tendeels zijn opgeruimd, doch in de na-
sers trachtten namelijk de Russen, die bijheid van de vuurtoren, die onbescha-
zij naar het eiland hadden overgebracht digd is gebleven, konden een dertigtal
te dwingen dienst te nemen in het le- niet worden gevonden. Het stand is er
ger. Maar in de nacht van 5 op 6 April j bezaaid met planken en païen, die een
zagen deze Russen hun kans, zij bonden eventuele geallieerde landing moesten
de strijd aan met de aanwezige Duit- voorkomen.
sers en hebben die strijd met grote Het fraaie wandelpark van Den Hel-
hardnekkigheid gevoerd. Den Burg werd der, ,,De donkere Duinen" is aan de ver-
ernstig beschadigd, terwijl Cocksdorp nîeling ontkomen, maar de t.b.c. lighal-
en De Koog aanzienlijke schade leden, i len zijn verdwenen.
die tôt nu len vele boerderijen werden verwoest en De wederopbouw is in den Helder
De schuld, dat de wetenschap der
atoomenergie niet gedeeld wordt ligt
niet bij één mogendheid. Trouwens, Rus
land heeft daaraan niet de minste
schuld.
(Daily Mail.)
Samenwerken is de sleutel van suc-
ces in de oorlog. Maar het is ook nodig
voor succès in het burgerlijk bestaan.
(Maple Leaf.
De toekomst hangt af van nauwere
samenwerking.
(Daily Telegraph.)
De bevolking van het geteisterde Mid-
delburg heeït een fiere leuze: „Een
verdronken Walcheren voor een bevrijd
Europa".
(The Times.)
Koude en gebrek aan voedsel zullen
in Duitsland ziekte op zeer grote schaal
verspreiden. En laat ons niet vergeten,
dat onze vrienden en bondgenoten er
omheen wonen. Epidemiën zullen niet
aan de grenzen te stuiten zijn.
(Daily Mail.)
In geen eeuweti heeft er zoveel duis-
ternis van geest geheerst..
(News Chronicle.)
Truman's schilderij van macht ver-
enigd met idéalisme is inspirerend.
Maar zulke inspiratie kan een gevaar-
lijk bedwelmend middel zijn.
(New York Times.)
Ik had gehoopt, dat de positie, die
ik in de wereld verkregen had, de er-
varing en kennis, welke ik heb vergaard
en de schakels, die ik gevormd had met
andere landen en persoonlijkheden, in
deze critieke tijd van dienst hadden kun
nen zijn.
(Winston Churchill in een interview.)
Een boer uit Arkansas heeft aan de
atoombommaatschappij het volgende ge-
schreven: ,,Ik heb enige stronken in
mijn land, die ik er graag uit zou heb
ben. Hebt U niet een atoombommetje
van de juiste grootte om dat karwei op
te knappen? Indien U er een heeft. wilt
U mij dan omgaand prijsopgave doen
toekomen Ik denk, dat atoomenergie
beter voor dit werk geschikt is dan
dynamiet."
(Maple Leaf.)
De tijd, waarin Utrecht tweemaal 's
jaars een magnetisch krachtveld vormde
voor handel en industrie, ligt ver ach
ter ons. En toch heeft menigeen diep
in zijn hart een zwak plekje bewaard
voor de stad „van de 37 kerkhoven, de
côterietjes en de 37 standen" zoals de
Amsterdammers haar gaarne railerend
noemden. Ongetwijfeld vindt dit mede
zijn oorzaak in het gezelligheidselement,
dat de jaarbeurs omgaf, in de sfeer van
licht en warmte, het geroezemoes van
duizenden mensen, de bonté afwisseling
van de vaak met uiterst raffinement
ingerichte toonkamers, het ontmoeten
van kennissen en het maken van afspra
ken. Zakelijke natuurlijk.
(Commentaar.)
In vervolge op onze, de vorige week
gepubliceerde dienstregeling der N. S.
in ons rayon, laten wij hieronder een
opgave volgen van de voornaamste aan-
sluitende verbindingen
GRONINGEN—LEEUWARDEN
Vertr. Gron.: 6.22 8.25 14.15 16.22 18.16
LEEUWARDEN—GRONINGEN.
Vertr. Lwn.: 6.34 9.20 12.03 16.30 19.15
Aank. Gron.: 8.19 11.05 13.23 18.15 21.—
GRONINGEN—ASSEN
Vertr. Gron.: 5.02 5.57 9.01 14.39 18.
ASSEN—GRONINGEN
Vertr. Ass.: 7.34 13.53 19.16 20.28 22.51
Aank. Gron.: 8.10 14.29 19.52 21.11 23.27
De treinen van 5.57, 9.01 en 14.39 van
Groningen over Assen naar Deventer
geven aansluiting naar Holland.
Aankomst
Amsterdam 12.21 15.40 21.03
Rotterdam 13.04 16.13 21.54
Den Haag 13.24 16.33 22.14
energiek ter hand genomen. De leiding
berust bij den Burgemeester, den heer
G. Ritmeester, die in een Duits concen-
tratiekamp kennis maakte met minis-
ters Ringers, waar hij de opbouw van
zijn stad in den brede heeft besproken.
Na zijn terugkeer is hij onmiddellijk be-
gonnen aan de verwerkelijking van de
plannen. De toekomst van Den Helder
houdt nauw verband met de beslissing
welke de regering zal nemen in verband
met het lot van de stad als marine-
basis. Daarvan hangt het af of de stad
40.000 of meer inwoners zal krijgen.
Het nieuwe den Helder zal ruimer en
gerieflijker worden, dan dat wat in de
oorlog verdween, het stratenplan wordt
beter, de huizen moderner. Voorts is er
een nieuw station geprojecteerd. Wel is
waar is het oude- gespaard gebleven,
al hadden vele Heldernaars van harte
gehoopt dat dit zou sneuvelen, maar
daar dit plompe bouwwerk een ontsie
ring voor de stad betekende, heeft men
gemeend dat het bij de herbouw moet
v'erdwijnen.
Overal in den Helder kloppen ha-
mers. Met man en macht wordt gewerkt
om de stad weer een waardig aanzien
te geven. Er wordt getimmerd, geverfd,
puin geruimd, gelast, gezaagd en ge
bouwd. Kortom, den Helder werkt aan
zijn herstel. Vele bewoners zijn terug-
gekeerd en vol foede moed begonnen
hun bedrijven en nering weer op te bou-
wen. Men heeft de moed niet verloren
en geeft zijn beste krachten deze zwaar
getroffen stad weer tôt bloei te bren-
gen.
KLAPROZENDAG.
Vandaag is het klaprozendag. Voor
het eerst in de geschiedenis worden ook
in Nederland op deze wapenstilstands-
dag van de oorlog 19141918 van doek
femaakte klaprozen aan militairen en
urgers te koop aangeboden. De op-
brengst komt ten goede aan invalide
oorlogsveteranen. In afwijking van de
Canadese militaire kledingvoorsehriften
is het vandaag de soldaten toegestaan
een klaproos op hun uniform te dragen.
De klaprozen zijn een herinnering aan
de slagvelden van Vlaanderen uit de
vorige oorlog, waar vele Britten en Ca-
nadezen het leven lieten. De lange reek
sen witte kruisen tussen de velden met
rode klaprozen maakten diepe indruk
op ieder die het zag, en werden tôt
symbool gemaakt van de Britse offers
in de vorige oorlog. Het thema van een
bekend gedicht luidt: ,,In Flanders
fields the poppies grow amidst the
crosses row on row." (Op de velden van
Vlaanderen groeien de klaprozen temid-
den van de rij aan rij staande kruisen.)
11 tôt en met 25 November 1945.
Bonkaarten KA, KB, KC 513.
123 1 doosje lucifers
135 t.m. 141 800 gram brood
142, 143 200 gram bloem
144 1 rantsoen gebak
145 70 gram beschuit
146 400 gram suiker
147 125 gram boter
148 250 gram margarine
149 125 gram margarine
150 200 gram kaas
151 100 gram chocolade of
suikerwerken
152 150 gram vlees
153, 154 2 kg. aardappelen
Bll, B12 400 gram brood
B13 1 kg. aardappelen
A14 2 liter melk
B14, C14 3% liter melk
Bonkaarten KD, KE 512.
235, 236 800 gram brood
237, 238 200 gram bloem
239 250 gr. rijst of kindermeel
240 1 rantsoen gebak
241 70 gram beschuit
242 500 gram suiker
243 250 gram boter
244 125 gram margarine
245 200 gram kaas
246 100 gr. chocolade of
suikerwerken
247 6 liter melk
248 150 gram vlees
249 1 kg. aardappelen
Dll, D12 400 gram brood
Ell 250 gr. rijst of kindermeel
Tabakskaart Q 413
05, 06 2 rantsoenen tabaksart.
(geen import-sigaretten)
Op de broodbonnen kan men Engelse
biscuits betrekken, voor over de detail-
list of bakker deze nog voorradig heeft.
Voor de week van 18 tôt en met 24
November a.s. zullen nog bonnen wor
den aangewezen voor vlees, melk, aard
appelen, grutterswaren, ontbijtkoek,
zout, jam, peulvruchten, vermicelli en
zuldvruchten.
Het ene doosje lucifers dat af en toe
wordt toegewezen brengt menigeen
grote zorgen en men vraagt zich af,
wanneer de nietige stoltjes weer een
minder kostbaar goed zullen gaan wor
den. We hebben daarover inlichtingen
ingewonnen en kunnen zeggen, dat er
hoop is, op een kleine verruiming van
het rantsoen, doch dat overigens de lu-
cifersvoorziening vooreerst nog een zor-
gelijke affaire zal blijven.
Het klinkt voor den leek misschien
wel wat vreemd te horen, dat de be-
perkte houttoewijzing de belangrijkste
reden is voor de moeilijkheden, waar-
voor de producenten staan. Doch weini-
gen hebben begrip van de hoeveelheden,
die er van dit massaproduct gemaakt
moeten worden, zo vertelde de directie
van de Verenigde Hollandse Luciferfa-
brieken ons, dat in normale tijd de fa-
brieken te Eindhoven en Breda van deze
ruim een millioen paar doosjes per dag
produceerden. Daar kwam dan nog zo
ongeveer een kwart millioen bij van de
geveer een kwart millioen bij van de
fabriek in Weert. Normaal verbruikten
de Ver. Hollandse Luciferfabrieken te
Eindhoven en Breda ongeveer 20.000
populieren per jaar en daar Staatsbos-
beheer bezorgd is voor een nog verdere
uitdunning van de in de laatste jaren
toch reeds zo sterk aangetaste bossen,
moet men het thans met het derde deel
doen, zoals trouwens ook de klompen-
en fineer-industrie.
De voorziening met andere grondstof-
fen, chemicaliën en papier gaat op het
ogenblik redelijk wel, doch een belang
rijke hindernis voor de productie is de
aanvoer van hout. Technische moeilijk
heden zjjn er ook, want in zeer vele
Onderhandelingen over een lening van
200 millioen.
Op verzoek van de Nederl. regering
worden onderhandelingen gevoerd over
't stichten van een over geheel Amerika
verbreid consortium, met het doel een
niet gegarandeerde lening van 200 mil
lioen te verkrijgen. Hoewel enkele ban-
ken hun medewerking geweigerd heb
ben, zijn onderhandelingen met andere
banken gaande. Volgens bankkringen
wenst de Ned. regering de helft van
het bedrag te gebruiken voor de veref-
fening van het crediet van 100 millioen,
het vorig jaar gesloten. Zij wil weer
aanspraak maken op het goud, dat mo-
menteel bij de Fédéral Reserve Bank in
New York ligt als waarborg voor de het
vorig jaar afgesloten lening.
bomen komen scherven voor, waarop
de kostbare messen der schilmachines
vernield worden. De directie heeft daar-
om thans de beschikking gekregen
over de nodige instrumenten, waarmee
men verborgen splinters in het hout kan
opsporen.
De grootste der Nederlandse lucifers-
fabrieken, die te Eindhoven, heeft tôt
voor enkele weken stop gestaan. thans
voegt zij weer een beperkte productie
bij die van de zusterfabriek et Breda en
de derde Nederlandse lucifersfabriek te
Weert. Dit hervatten van de productie
moge gelden als een bewijs van het feit,
dat ook het brandend probieem der
lucifers weer een klein stapje nader tôt
zijn oplossing komt.
Rubberconferentie te Londen.
Op 19 dezer begint te Londen een
conferentie van de Rubberstudiegroep.
De Britse en ook de Amerikaanse dele-
gatie bestaat uit 9 personen. Nederland
zal worden vertegenwoordigd door een
delegatie bestaande uit de neren P. H.
Westermann, Handelscomm. van N. O.
I. te Londen, hoofd der delegatie; Dr.
J. P. Bannier, gecommitteerde voor
Indische Zaken aan het ministerie voor
Overz. Gebiedsd.; D. Bolderhey, direc
teur der Handels Ver. Amsterdam",
A. A. Pauw, dir. Nederl. Handelmij.;
W. Sieuerts van Reesema, dir. Rubber-
cultuur Mij. Amsterdam, allen leden.
Plaatsvervangend lid is de heer J. F.
de Beaufort.
EEN SAPPEMEERSTER KLAAGT
Een lezer wijst ons op de slechte con-
ditie, waarin de z.g. ,,hooghoutjes" in
de gemeente Sappemeer verkeren. In
verband met deze klacht hebben wij ons
eens persoonlijk op de hoogte gesteld.
Van het Westen naar het Oosten gaan
de, krijgen we eerst de brug b\) de
Geref. Kerk. Deze is vrij goed. Enkele
planken zijn stuk, en kunnen gemakke-
lijk worden vervangen. Het ,,hoogholtje"
bij de Slochterstraat verkeert in wat
minder goede toestand. De treden zijn
uitgesleten, zodat het afdalen, vooral
voor oudere mensen moeilijk is. Boven-
dien mankeert een leuning.
De brug bij de Victoria Fabriek is er
treurig aan toe. De païen waarop zij
rust zijn half verrot, de treden zijn zeer
uitgesleten en zitten op ongelijke af-
standen van elkaar. De leuningen zijn
ten dele verdwenen, en voor zover nog
aanwezig gebroken. Hier is reparatie
dringend noodzakelijk.
In het avondduister lag op de oude
beboomde gracht een zieke hond. Zijn
vergrijsde kop rustte op de witte straat-
■stenen, z'n ogen staarden naar de in
•donker verdoezelde contouren. In de
verte, in de winkelstraat bruiste het
stadsleven: in het felle licht van etala-
gelampen en neon-reclames slierde een
.rumoerige mensenstroom voort, zich
slingerend van winkelraam tôt winkel-
raam; in een nabij huis zong een viool
met vibrerende stem: de mélodie steeg
op naar de sterrenhemèl. Maar hij hoor-
de het niet, door zijn vertraagd brein
gleden flitsen van zijn levenshistorie.
Toen ik mijn ogen opende lag ik in
een ruim hondenhok, van ruwe, geteer-
de planken in elkaar getimmerd. Met
ons vijven kropen wrj door het verse,
geurige hooi dat over de cementen bo-
dem was uitgespreid en warmden ons
in de koude lentenachten tegen moeders
beschermend lijf. Ik leerde lopen; wel-
gevormde, slanke lijnen begonnen zich
op mijn groeiende body af te tekenen.
Op een dag ging ik het hok uit. Het
was een stralende lentedag. Wat was
de wereld schoon! De zonneschijn zette
het met bonté .bloemenpracht bestrooide
weiland in een gouden omlijsting. Er
graasden schapen, paarden en gezapige
koeien. Duiven spiraalden om hun hoge
til, kippen krioelden om den fieren haan,
kraaien, eksters en mussen dartelden
rond en het gezoem van insecten vulde
de lucht. Wat een rijkdom aan kleuren
en vormen schonk alleen reeds dit kleine
plekje grond. Hoe kwistig en groots,
maar toch machtig en mysterieus moet
dan toch de natuur geweest zijn in haar
ganse schepping!
Toen ik twee maanden oud was kwam
er een vreemde op de boerderij, een
kleine, dikke man. Hij bond een touw
om mijn hais en trok me mee. Samen
liepen we langs een paar landwegen,
daarna door een laan, waarover de bo
men zich tôt elkander neigden, hun bla-
derkronen verenigden tôt een immens
groen gewelf. Verborgen achter lover-
gordijnen rezen aan beide zijden prach-
tige villa's op. Een van deze gebouwen
gingen we binnen. Ik werd in een kamer
gebracht, die kil en somber scheen in
haar overdadige weelde van huisraad en
flonkerende snuisterijen. De man, die
mij hier gebracht had, haalde een vrouw
en een kind en gedrieën bekeken zij mij,
wezen naar de zwarte vlekken op mijn
bruine huid en streelden voorzichtig
mijn kop, angstig voor mijn scherpe
tanden, die wit tussen mijn gekrulde
lippen blonken. Z66 maakte ik kennis
met het gezin Slager.
Mijnheer Slager was een parvenue.
Als kruideniersbediende was hij zijn
loopbaan begonnen. Geluk in de loterjj
had hem enige duizendjes in de schoot
geworpen, en daarmee was hij een klei
ne grossierderij begonnen, die zich ge-
leidelijk ontwikkeld had tôt een enorm
bedrijf, dat steeds grotere winsten
maakte. De heer Slager had de zware
tocht van winkelbediende tôt millioenair
volbracht, en daar was hjj trots op, dat
toonde hij een ieder te pas en te onpas,
en dienovereenkomstig had zijn karak
ter zich ontwikkeld, het karakter van
een verwaande parvenue.
Mevrouw, geboren en getogen in de
kommer en ellende van een steedse
achterbuurt, scheen radeloos in de
weelde van millioenenrijkdom, en het
was alof zij haar afkomst wilde ver-
bergen achter de overvloed van goud
en juwelen, waarmee zij zich dagelijks
omhing, en de ietwat komisch aandoede
klank van haar geaffecteerde spraak.
Het is duidelijk, dat de enige spruit
dezer echtlieden onhandelbaarder was,
dan de gemiddelde verpleegde van een
gekkenhuis. De negenjarige Johannes
was het verwaandste en akeligste
schepseltje, dat ik ooit heb ontmoet. En
zijn speelmakker te worden was mijn
bestemming. Het was een verschrikke-
lijk lot. Wanneer ik niet precies deed
wat hij wilde, dan sloeg en krabde hij
mij en trok mij aan de oren en staart.
En Johannes eiste het bijna onmogelijke.
Zeven maanden hield ik het uit, toen
op een kwade of liever een goede
dag, hapte ik naar de witte handjes, die
z<5o venijnig aan mijn staart hadden ge-
trokken, dat ik vreesde, dat dit
lichaamsdeel mij voor altijd ontrukt zou
worden. Dat besliste over mijn lot: ik
zou verkocht worden.
Een heer mijnheer Slager noemde
hem van Staanderen reed een auto,
model rijdend sardineblikje, het hek
binnen. Ik werd in het achterste hokje
gebonden. Schokkend hotsten wij over
slechtbestrate landwegen, gleden over
asphaltbanen. Met reusachtige vaart
snelden wij langs boerderijen. De teke
nen van welvaart verdwenen en maak
ten plaats voor symptomen van melan-
cholie en armoede. Armeljjke, verwaar-
loosde hoeven, omringd door kleine,
groene velden verbraken de monotoni-
teit van de schier onmetelijke heide-
velden.
Daarna kwamen we in een streek
waar de boerderijen dichter bijeen ston-
den; de heide verdween tussen de el
kaar rakende bouwlanden. De eerste
huizenrijen van de provinciestad rezen
voor ons op. Wij woonden in een brede,
gezellige winkelstraat; wij, dat wil zeg
gen mijnheer van Staanderen en ik. Hjj
was handelsvertegenwoordiger of iets
dergelijks, vrijgezel, en een jolige snui-
ter, die vele vrienden bezat, en ik was
zijn trouwe kameraad. Iedere dag
trokken wij er tezamen op uit in de
oude Ford. Als de baas dan grote orders
had geboekt dan neuriede hij vrolijke
wijsjes achter het stuur en gaf me veel
suikerklontjes. Soms bezochten wij sa
men de klanten, soms ging hij alleen en
liet me in de auto wachten. We door-
kruisten de provincie van Noord naar
Zuid van Oost naar West, en als we
aile plaatsen bezocht hadden, dan be
gonnen we onze rondrit opnieuw Het
was een fijne tijd, voor den baas, voor
het gammele auto'tje en voor mij.
Toen kwam er zo iets als een crisis.
Je kunt het noch zien, noch ruiken,
noch grijpen; je merkt het nauwelijks
als je oppervlakkig de economische ma
chinerie beschouwd: evenveel voertuigen
blijven de wegen onveilig maken, de
treinen blijven even goed bezet, maar
in de handel slinken de omzetten, de
winsten krimpen en de onsterfelijke
garde der stempelaars bereikt ongewild
oorlogssterkte.
Ook mijn baas raakte in de macht
van den crisisduivel: de ontvangen or
ders werden steeds geringer, ze slon-
ken met de dag. En de Ford kreeg last
van ouderdomsgebreken.
Als mijnheer van Staanderen wist,
dat er wissels gepresenteerd zouden
worden, dan ging hij een straatje om-
lopen. Hij zong niet meer op onze rei-
zen, en slechts zelden kreeg ik een
klontje. Somtijds stopte hij nabij onoog-
lijke kroegjes en dan dronk hij tôt een
vreemde tinteling in zijn ogen kwam en
hij met overslaande stem dwaasheden
bralde. Hij, de vrolijke, zorgeloze vrij
gezel was een pessimist, een dronkaard
geworden.
Op een dag kwam mijnheer van
Staanderen mij niet de gebruikelijke
ochtendboterham brengen. Later dan
fewoonlijk zag ik hem het huis uitgaan,
innensmonds pratend en met neer-
geslagen ogen. Had hij mij vergeten,
zijn beste kameraad, die 5 jaar lief en
leed met hem gedeeld had? Een uurtje
later kwamen er drie mannen; twee
van hen zetten aile meubels in de zit-
kamer, daarna klom de derde op een
stoel en begon het een na het an
dere te verkopen aan een stelletje leeg-
lopers en op een koopje beluste buiten-
lui, die daar samengekomen waren. Ook
ik kwam onder de hamer. Was het een
vergissing of had de Crisis dan wel de
alcohol het hart van mijn baas ver-
steend? Tegen betaling van f 5.83 werd
een stoere, gebruinde buitenman mijn
nieuwe baas. Met zijn îuwe, eeltige han
den streelde hij mijn kop en rug. Heel
voorzichtig, alsof hij bang was mij pijn
te zullen doen, gespte hij een riem om
mijn hais. Gewillig liep ik met hem
mee; wat kon ik anders doen? En met
de sneltrein reisde ik mijn nieuwe be
stemming tegemoet.
De historié van een hond is als die
van een mens. Oppervlakkig en onbe-
wogen kan zij zijn, maar zij kan ook
kleurrijk en vol relief zijn; het leven
kan door torenhoge golven opgezweept
worden en in peilloos diepe waterdalen
met verplettering bedreigd.
Na he ttamelijk rustige leventje bij
mijnheer van Staanderen kwam ik in
een vissersgezin terecht. De struise bui
tenman, die mie gekocht had wâs een
visser, 's Morgens ging hij met een
kleine boot in zee, in de middag ver
kocht hij de vangst in de nabije stad.
Hij was vrolijk en goedhartig; 't was
alsof de zon in huis begon te schijnen
als hij 's avonds in de tuin of achter de
kachel zat te zingen of te fluiten.
De vrouw was goed en hartelijk als
haar man. In de schamele visserswo-
ning, die ergens eenzaam en verborgen
tussen spitse duintoppen stond, heerste
de sfeer van waarachtige liefde, in ja
ren van samenzijn verdiept, en door
gezamenlijk leed gelouterd.
Het was een prettig home: ik werd
er vertroeteld en verwend. Dagelijks
werden me snoepjes en lekkere hapjes
toegestopt. Zo vergleden weken, maan
den, jaren.
Het was op een herfstdag. 's Och-
tends vroeg was mijn baar naar zee
gegaan. Toen was onverwacht storm
opgestoken. Loeiend had de orkaan om
het huis gebulderd, aan deuren en ven-
sters rammelend. 's Avonds was de
visser niet thuis gekomen. Samen met
de vrouw zat ik te wachten. De storm
was gaan liggen; een flauw Zuiden-
windje suizelde door het helm. 't Werd
9 uur... 10 uur... 11 uur. De nacht viel.
De vrouw hield het niet langer uit, zij
_„n tu
sloeg een doek om haar hais en ver
dween in de inktzwarte duisternis. De
nacht werd dag, de zon rees tôt het
zénith; nog was geen van beiden terug-
gekeerd. Ik liep langs het smalle duin-
pad naar het strand, dat stil was en
verlaten in de zonnige herfstdag.
Slechts één mens was er: de vrouw!
Woest liep ze heen en weer, zwaaide
met haar armen, schreeuwde dwaze be-
dreigingen naar de zee, die nu weer
kalm was en de zonnestralen duizend-
voudig weerkaatste. Somtijds balde ze
haar vuisten en dan rolden haar ogen
wild in hun kassen. Ze was waanzinnig
geworden
Ik ging niet terug naar ons huis, ik
durfde niet, maar zwierf dagenlang
door het land, op zoek naar het huis
van mijnheer van Staanderen. Elndelijk
vond ik het er woonden vreemden.
Een straathond werd ik, die leefde
van bedorven resten en eetbare hapjes
uit vuilnis emmers, en die sliep in par-
ken en portieken. De ellende en ontbe-
ringen van dit bestaan mpakten me
ziek. Ik sleepte mijn uitgeput lichaam
voort langs de straten; ik moest toch
etensresten opscharrelen, er desnoods
om vechten met andere honden, want
ik wilde leven.
Op een avond legde ik mij uitgeput
op een gracht neer. In de verte lokte
een verlichte winkelstraat; een ijle
vioolklank drong door een geopend
venster. Mijn gedachten verstarden, mijn
hoofd werd zwaar en neeg naar de
grond, terwijl de blik van mijn ogen
verglaasde, wentelde mijn lichaam zich
terzijde
's Ochtends duwden mannen van de
standsreiniging het hondencadaver in
de gracht. Het groene water sloot zich
boven het met stenen bezwaarde lijk.
H. B.
A
