Derde Blad
Waarheen met de Pinksterdagen
Brieven uit Transvaal
Schuldig
DIT NUMMER BESTAAT UIT 3 BLADEN
behoorende bij het NIEUWS- en
ADVERTENTIEBLAD.
Uitgave Fa. j.O. Dijkhuis Sappemeer
Zaterdag 4 Juni 1938. No. 60.
IX.
Van Afrikaansche meisjes en koffie.
Wel, we hoeven van ons hart geen
moordkuil te maken; als je als vrijgezel
naar Zuid-Afrika gaat, denk je wel eens
bij je zelf: hoe zouden de Zuid-Afrikaan-
sche meisjes, de Sarie Maraisjes eruit
zien?
Welnu, kennis genomen hebbende van
de zaak, kan ik verklaren;
Afrikaansche meisjes zijn niet onaardig.
Trouwens, de meisjes zijn op andere
plaatsen van de wereld ook meestal niet
onaardig. Tenminstezoolang je er
niet mee getrouwd bent.
Stel je nu voor, dat er een Afrikaansch
meisje is, dat je niet alleen niet onaardig
vindt, maar zelfs wel aardig of misschien
wel bijzonder aardig. Wel, in zoo'n geval
wij zijn allemaal jong geweest, niet
waar dan houden je gedachten zich
wel eens wat veel met dat meisje bezig en
verzin je van alles om met haar in nau
were aanraking te komen.
Nu gaat dit op 't Afrikaansche platte
land aldus ik heb dit van hooren zeg
gen, waarde lezer, en hoewel het mijn
principe is alleen uit eigen ondervinding
te schrijven, wil ik ditmaal toch op dit
hooren zeggen afgaan dit drama speelt
zich in Zuid-Afrika af:
Je vindt dus een speciaal meisje bij
zonder aardig en veronderstel nu, dat het
lente is en dat je eens een momentje
minder verstandig denktLaten we
zeggen, dat de Lente je naar het hoofd
stijgt; dat is geen schande, nietwaar, dat
hebben meerdere menschen zoo gehad.
Je ziet dan, dat je in contact komt:
met het meisje in de eerste plaas, maar
och zeker ook met haar familie. Is je dat
gelukt, dan duurt het gewoonlijk niet heel
lang of de familie noodigt je uit om eens
te komen „kuieren", dat is: eens op visite
te komen.
Goed, je komt en probeert een zoo goed
mogelijke indruk te maken. Om dit te be
reiken is 't gewenscht, dat je eerst door
een goeie vriend ingewijd wordt in de
Afrikaansche gebruiken, want anders sla
je onherroepelijk een raar figuur. Maar
goed, je weet hoe en wat je moet doen en
je maakt de gehoopte goeie beurt, wel,
dan is de volgende stap dat je toestem
ming krijgt om later in de avond een
poosje met het „nooientjie", het meisje,
te blijvven „opsit", als de anderen naar
bed zijn. De Afrikaansche oudelui zijn ook
niet van koek en bovendien willen ze, als
de gelegenheid gunstig is, hun dochters
ook wel „aan de man" hebben.
En hoe zich de geschiedenis nu verder
ontwikkelt, dat hangt niet meer zoo zeer
van Pa en Ma af, alswel van de> nooi en
de jongkêrel zelf.
Maar de jongkêrel moet zich bewust
wezen, wat hij doet, als hij met de schar -
relderij begint, want het is hier niet zoo
ais in t Groningerland, waar de vrijerij
ook zoo'n beetje op die manier toegaat,
dat hij ieder moment tegen het meisje
kan zeggen: „Adieu, mijn schat, ik ga je
nu weer verlaten", nee, we leven hier on
der de Engelsche wet en die verklaart,
dat als een jongeman een meisje belooft
heeft haar te trouwen, hij daar niet meer
vanaf kan. Dus als hij er genoeg van
heeft, maar het meisje verklaart, dat hij
beloofd heeft, met haar te zullen trouwen,
dan is de jongeman er nog niet af met
maar eens even met zijn hand te wuiven
en te zeggen: „Saluut, hoor, je kunt me
nog veel meer vertellen." Daar kan dan
allerlei narigheid uit voortvloeien, enfin,
laten we daar niet verder op door gaan,
om eventueele adspiranten niet alle moed
te ontnemen. Maar 't Afrikaansche meis
je heeft tegenover haar Nederlandsche
zuster toch wel een bevoorrechte positie.
Misschien is dat niet heelemaal juist uit
gedrukt, maar ik bedoel, dat het Afri
kaansche meisje tegenover de man meer
rechten en meer vrijheid heeft dan het
Nederlandsche. Dat ze dingen mag doen,
die het Nederlandsche meisje niet mag,
misschien ook wel heelemaal niet zou
willen, maar waar toch ook de Neder
landsche publieke opinie en moraal een
stokje voor zouden steken, ik bedoel dit:
Als een Nederlandsch meisje verloofd is,
gaat ze vanzelfsprekend niet meer met
andere heeren uit. Als ze dan naar de
bioscoop, de schouwburg of ergens anders
heen gaat, is 't aan de arm van haar ver
loofde.
Maar in Zuid-Afrika heerscht hierover
een andere opvatting en verbiedt dé wel
voeglijkheid of hoe je dat noemen wilt,
het meisje niet om uit te gaan met an
dere heeren. Integendeel, dit wordt heel
gewoon gevonden en als een meisje het
niet doet, wordt het zelf wel door de moe
der aangemoedigd:
„Anna, jij moet toch niet altijd met
Jan uitgaan, kind; ga toch eens met
iemand anders."
Waarom dit zoo het gebruik is, is mij
niet bekend, misschien willen ze het
meisje goed de gelegenheid geven om
haar verloofde te vergelijken met andere
jongemannen, misschien is 't ook alleen
maar eenmaal zoo 't gebruik, ik weet het
niet, maar voor de jongeman in kwestie
lijkt het me toch maar een onaangena
me geschiedenis. Te meer, daar van hem
verwacht wordt, dat hij zelf geen rare
dingen doet. Ja, ja, met 't recht is het
soms toch maar zonderling gesteld in de
wereld
En om nu nog even terug te komen op
die visite, die je gaat maken bij een Afri
kaansche familie en waarbij je dan een
goeie indruk wilt maken, ook daar heeft
het Afrikaansche meisje en ook de Afri
kaansche vrouw het gemakkelijk. Want
de vrouw neemt hier niet de honneurs
waar, zooals bij ons, maar de man! De
man doet bij zoo'n gelegenheid karwei
tjes, die in Holland als vrouwenwerk be
titeld zouden worden.
Zie, als er visite gemaakt wordt in Afri
ka, wordt er koffie gedronken. Die koffie
wordt in de keuken in de koppen ge
schonken met de melk erin en de koppen
worden dan op een blad binnengebracht
met dp suikerpot en koekjes ernaast. Dit
gebeurt door de vrouw of een dochter des
huizes. Nu eischt het Afrikaansche ge
bruik, dat de man, die het dichtst bi] zit,
opspringt, het heele zaakje van de dame
overneemt en er bij de heele kring mee
rondgaat.
„Ja", zeggen de Afrikaansche dames,
als je ze verteld, hoe dat in Nederland
gaat, „de Hollandsche dames verwennen
de mannen". En de vrouw van een van
mijn kennissen hier, een Afrikaansche,
voegt er aan toe: „Maar ik heb mijn
man Afrikaansch opgevoed". Haar man
is namelijk van afkomst een Nederlan
der. Ja, sommige Nederlanders kunnen
zich bijzonder goed aanpassen aan de
gewoonten van 't nieuwe land, maar ik
heb er ook één gekend, die ook met een
Afrikaansche getrouwd is, die, toen zijn
vrouw hem het schenkblad met kopjes
in de handen drukte, het heele zaakje
minder zacht op den grond deponeerde
en zei: „Ben je nou heelemaal; dat is
toch zeker vrouwenwerk!"
Sedert dien gaat het daar op de Ne
derlandsche manier.
Transvaal. C. H.
Coöp Boerenleenbank.
HOOGEZAND.
In de acht en twintigste algemeene
vergadering van de Coöp. Boerenleen
bank Hoogezand, gehouden onder voor
zitterschap van den heer A. Mulder
J.W.zn., werden de balans per 31 Decem
ber 1937 en de verlies- en winstrekening
over 1937 goedgekeurd. Van het winst
saldo ad f 9330.07 werd f 2088.93 bestemd
voor afschrijving op het nieuwe bank
gebouw. Het reservefonds steeg tot
f 103.741.14.
Om den grooten geldstroom eenigszins
te remmen moest de rentevoet voor cre-
ditgelden 1937 verlaagd worden tot een
ongekend laag peil. Ingaande 1 Januari
1938 werd de debetrente verlaagd tot 4
In 1937 traden 12 personen als lid toe,
terwijl 5 personen als lid uitvielen, waar
van 5 door overlijden.
Het aantal leden, vereenigingen inbe
grepen, was op 31 December 1937 geste
gen tot 366. De omzet bedroeg f 14.489.573
tegen f 10.749.835 over 1936.
Herkozen werden als bestuurslid de
heer A. Mulder J. W.zn., als plaatsver
vangende bestuursleden de heeren G. L.
Smith en R. E. Mulder; als lid van de
Raad van Toezicht de heer E. Schrage,
allen té Hoogezand en allen periodiek
aftredend.
V. v. V, feesten 1938
SAPPEMEER.
Door het succes het vorige jaar behaald
met de toeneming van het ledental werd
door het Bestuur der V. v. V. overwogen
om, gelijk zulks enkele jiaren geleden ge
schiedde, dit jaar eens weer
een paar gezellige avonden voor
de leden te bereiden.
Na veel moeite is het mogen gelukken
de hand te leggen op een gezelschap, dat
van de lachspieren der bezoekers veel zal
vergen.
Harry Woodward een bekende van voor
enkele jiaren, de familie Hofman, nog zeer
goed bekend door het bij een vorig optre
den behaald succes, en Antonini „de"
goochelaar met zijn sprekende pop zullen
daarvoor hun best doen, terwijl een uit
gebreide Band voor het muzikale gedeel
te zal zorgen.
Waar de ruimte voor het opslaan eener
tent ontbreekt is voor 2 avonden (de Vrij
dag en Zaterdag) beslag gelegd op de
groote Schouwburgzaal van het Hotel
„Struvé".
Wij twijfelen niet of de leden zullen de
poging van het bestuur om eens weer
werkzaam te zijn als vroeger, waardeeren
en ongetwijfeld zal dit leiden tot toetre
ding van meerderen tot de V. v. V.
Naast deze feesten zullen op het sport
terrein - renbaan, vertooningen, wedstrij
den enz. worden gegeven met als sluiting
een vuurwerk, dat nog beter verzorgd zal
zijn dan het vorige jaar.
Op de toegangsprijzen wordt de leden
een groote korting toegestaan.
Wij wenschen de V. v. V. veel succes.
Internat, Pinksterfeesten
Voetbaivereeniging H.S.C.
We vestigen er nog even de aandacht
op dat de toegang voor den Veteranen-
wedstrijd H.S.C.—Achilles, op hedenavond
51/2 uur, vrij is.
De opstelling van de H.S.C. Veteranen
luidt:
J. L. de Jong,
K. Freij, G. Beties.
K. Schut, A. Watermulder, J. v. d. Ark,
T. Albronda, K. Bos, B. v. Ham.
A. Edzes Koerts, O. v. Biessum.
Betreffende de wedstrijd H.S.C.—Palo
ma op Zondagmiddag (le Pinksterdag),
kan nog worden medegedeeld dat de
Duitschers met het n.v. elftal binnen de
lijnen zullen verschijnen:
Koek,
Scheel, Wiechmann,
Voigt, Timm, Schulz,
Böhmer, Rasmussen, Gerckens, Lühmann
Köpke.
Scheidsrechter is de heer W. Hofman
uit Groningen. De wedstrijd begint om
2i/2 uur.
Voorverkoop van kaarten en afgifte
werkloozenkaarten van loy2HV2 uur
aan de kas.
Wij hopen en vertrouwen dat de voet
balliefhebbers het streven van H.S.C.
om hier bijzondere wedstrijden te bren
gen, zullen waardeeren en aanmoedigen,
door in groote getale deze wedstrijd te
bezoeken.
Wij wenschen „H.S.C." veel succes.
VOETBAL
De beslissingswedstrijd Hoogezand I
F. V. C. I. Zondag Eerste Pinksterdag.
Terrein Be Quick. Aanvang 2 uur.
Het heeft heel wat voeten in de aarde
gehad, voordat deze belangrijke wedstrijd
definitief kon worden vastgesteld. Aan
vankelijk waren Hoogezand en F. V. C.
overeengekomen deze wedstrijd te spelen
op Hemelvaartsdag, doch in verband met
de steden wedstrijd GrpningenBremen
op dien dag te Winschoten, had de Gron.
V. B. de G.V.B. financierde deze ont
moeting daartegen ernstig bezwaar,
Hoogezand als G.V.B. lid deelde dit be
zwaar het afd. bestuur stond ook af
wijzend. Het toen geopperde plan te spe
len Zondag j.l. als voorwedstrijd van de
wedstrijd Be QuickD.W.S. vond geen
doorgang, doordat F.V.C. daar geen ge
noegen mee nam. De wedstrijd Hooge
zandF.V.C. is morgen de laatste ont
moeting voor de comp. in afd. V, tenzij
de strijd na verlenging onbeslist blijft.
De Hoogezandsters hebben zich na de
matige start; in deze promotie comp.
aardig hersteld. Aanvankelijk leek het er
op, dat F.V.C. met vlag en wimpel het
eldorado zou binnenstappen, doch juist
bijtijds wisten de jongens achter „Hom
mes" hen te achterhalen. Actueel is dan
ook de vraag:
„Zal Hoogezand morgen haar eerste
klasserschap prolongeeren".
Zooals altijd worden de kansen druk
besproken, het is in onze plaatsen het
gesprek van den dag, mogen we wel zeg
gen. Eenige weken geleden wist Hooge
zand in Leeuwarden een mooie en ver
diende 3—0 zege te behalen, maar dit
heeft weinig uit te staan met de wed
strijd van morgen. De Friezen behoefden
toen slechts een gelijk spel te behalen
om zich van het eerste klasserschap
meester te maken en het komt ons voor,
dat zij zich toen speciaal op een verde
digend spel hebben toegelegd, bovendien
liep dien dag de roodzwarte machine ge
smeerd, waarmee wij maar willen zeg
gen, en daar leggen we de nadruk op.
„F.V.C. zal morgen alles op de aanval
zetten" en dat kan een geheel ander
spelbeeld geven. Zij die de meening zijn
toegedaan „dat Hoogezand het morgen
best kan doen" met 't oog op de fraaie
overwinning in Leeuwarden, zijn wij het
lang niet mee eens. Iedere wedstrijd moet
op zich zelf worden bekeken. Wij zegden
het reeds eerder „voetbal is bij uitne
mendheid een spel met groote verras
singen", dit is het ook wat het spel niet
alleen een bijzondere bekoring geeft,
maar daardoor mede het maakt tot het
mooiste „kijkspel". Vanaf deze plaats
willen we tegen Nijboer en zijn mannen
zeggen: „Geef U voor de volle 100 pet.,
zit op de bal als de bok op de haverkist,
geef Uw tegenstanders geen moment vrij
spel, geef het leer zoo snel mogelijk af
(door), speel tempo en nog eens tempo,
blijf het spel over de vléugels leiden,
maar boven alles, houdt het hoofd koel".
Kijk roodzwarten als gij dit stuk voor
stuk wilt doen beter gezegd, dat moet
gij doen dan, ja dan pas hebt gij wa
pens in handen om Uw tegenstanders
te kunnen bestrijden, mogelijk de beste
kans om als overwinnaar het strijdperk
te verlaten en om jullie club in de eer
ste klasse te behouden. Vanzelfsprekend
bestaat er voor dit treffen niet alleen
uit onze plaatsen groote belangstelling,
vooral voor de stad Groningen is 't een
bofje, temeer daar de entréeprijzen zeer
populair zijn, n.l. overdekte tribune 75,
onoverdekt 50, staanplaatsen 30 en jon
gens 10 ct. Men kan er een echte voet
baldag van maken, aangezien de Inter
landwedstrijd te Le Havre (Frankrijk)
Nederland—Slowakije, aanvang 5 uur,
(Hollandsche tijd 4.40) voor de radio
wordt uitgezonden. Het aanvangsuur van
de wedstrijd HoogezandF.V.C. is ge
steld op 2 uur, zoodat de voetballiefheb
bers uit onze plaatsen die mee naar Gro
ningen gaan, vrijwel het geheele radio
verslag kunnen volgen. Scheidsrechter is
de heer van Welzenes van den Haag.
Good luck Hoogezand.
ZAKENNIEUWS.
Ofschoon de zomer wenscht te wachten,
heeft mej. JagerVos de dames een hart
onder den riem willen steken. Zij toch
opent heden haar nieuwe Hoedenzaak
aan de Verlengde Hoofdstraat te Mar-
tenshoek, tegenover de Sluis, en verwacht
dat binnenkort vol zonneschijn de dames
de nieuwste hoeden kunnen dragen. Met
haar veeljarige ervaring op dit gebied zal
het zonder twijfel voor velen een gerust
stelling zijn dat een bekende zaak in
nieuwe banen wordt geleid. De inrichting
van de nieuwe zaak mag gezien worden
en zal zonder twijfel vele dames een
„gang" naar deze hoedenzaak niet teleur
stellen.
Gedachtig aan 't spreekwoord. dat het
hemd nader is dan de rok, ligt het geens
zins in onze bedoeling de aandacht van
onze lezers er op te vestigen, waarheen
men kan „uitvliegen" gedurende de ko
mende feestdagen, ver uit de buurt. Neen.
We willen hier in het bijzonder wijzen
op hetgeen de ontspannings-gelegenhe-
den in deze gemeenten en in de naaste
omgeving den bezoekers zullen bieden.
Wanneer we dan beginnen met
Sappemeer,
dan vinden wij hoe in het hotel „Struvé"
„het" feit van de dagen zal zijn: het
feest georganiseerd door de- Voetbalvereen.
„H. S. C." dat een internationaal cachet
vertoont, doordat de Duitsche Sportver.
„Paloma" Zaterdag en Zondag de gast
van de plaatselijke club is. Grootsche
plannen heeft de ontvangende vereeni-
ging in elkaar gezet. En gezien het feit,
dat vroegere H.S.C.-avonden steeds uit
muntend in de smaak vielen, mag men
dan ook de beste verwachtingen van de
ze „soirée internationale" koesteren. Een
enkele blik in het ruim voorziene pro
gramma kan den lezer er van overtuigen
dat moeite noch kosten zijn gespaard
niet alleen om de gasten op een waardige
wijze te ontvangen als tegenhanger van
de schitterende ontvangst, den leden van
H.S.C. bereid bij hun bezoek aan Ham
burg, maar tevens om de traditie der
vroegere H.S.C.-avonden te Bestendigen.
Verschillende vereenigingen verleenen
hunne medewerking: af deelingen van
„W.IJC." en „H.-S." zullen gymnastiek
oefeningen demonstreeren, „Nieuw Leven"
verzorgt het scènisch gedeelte, de heer
G. Lesterhuis Jzn. zal de Tap-Dance te
zien geven en nog veel meer zal er gebo
den worden. Verwacht mag dan ook wor
den, dat leden, oud-leden en vrienden
van H.S.C. zich aldaar zullen ontmoeten
op die avonden, waarvan de Zondag
avond gereserveerd is voor de Soirée-
Dansante op de muziek van Novacek's
band.
Gaan we verder onze schreden richten
in Oostelijke richting dan komen we bij
het bekende Café-Restaurant „Bröerken".
Hier heeft de tegenwoordige eigenaar, de
heer K. Venema voor de 1ste Pinksterdag
een speciaal muziekgezelschap onder lei
ding van Bert Scholtmeij er geëngageerd en
wordt in de smaakvolle zaal een Thé- en
Soirée Dansante gehouden.
Wanneer we dan verder gaan, dan vin
den we in
Hoogezand
de Dancing van het hotel Faöer. Met de
hem eigen vindingrijkheid waar het de
attractie-middelen voor zijn dancing be
treft, heeft de heer Faber voor de komen
de feestdagen iets bijzonders bedacht. Op
de eerste plaats is daar natuurlijk de
prachtvol versierde zaal, die reeds alleen
een bezoek waard is en waarover zeer te
recht van alle kanten geroepen wordt.
Maar er is meer: het bal op den eersten
Pinksterdag draagt de naam: „Matrozen-
bal". Dit staat in verband met het feit,
dat aan iedere bezoeker een matroosje
zal worden aangeboden. En nu wij die
zelf hebben kunnen zien, moeten wij grif
toegeven dat het alleraardigste uitge
voerde poppetjes zijn, die de bezoeksters
zekerlijk zullen bewaren en die er onge
twijfeld toe zullen bijdragen, die vlotte,
vroolijke, losse stemming van pret en jo
lijt, )die het woord „matroos" gecombi
neerd met de idee „bal" bij ons oproept.
En alsof dit niet reeds voldoende was,
nog een derde attractie, en wel de groot
ste: er wordt een K.L.M.-rondvlucht uit
geloofd! Hoe dal geschiedt? Iedere 25e
bezoeker (ster) ontvangt een genummer
de kaart: aan het einde van de avond
zal er uit de nummers een getrokken
worden, en de houder (houdster) daarvan
is dan de gelukkige, die Hoogezand
vanuit de lucht kan bekijken: dus vlieg
enthousiasten vóór!
En de „matroosjes" ènde vliegtochten,
waarvan er minstens één wordt uitge
loofd zullen hun aantrekkingskracht
niet verloochenen.
Wanneer wij dan in Hoogezand nog
gewezen hebben op de Bioscoop, waarvan
men elders in dit blad het programma
aangekondigd vindt, komen we in
Harkstede,
waar de heer Staalstra in zijn bekende
uitspanning voor Pinkstermaandag een
groot tuinfeest aankondigt. In de tuin zal
een damescapelle „The Blue Girls" de
dansmuziek verzorgen, terwijl 's avonds
op de bovenzaal eenige artisten zullen
optreden waarvan wij in het bijzonder
willen noemen de bekende illusionist Prof.
Melachini. Zeer terecht heeft deze heer
een uitstekende naam want wat hij pres
teert is werkelijk wonderbaar, zoodat men
goed zal doen dien avond te onthouden.
Wanneer men nu z'n „vlucht" in meer
Zuidelijke' richting wil nemen, dan vindt
men in
Zuidlaren Huize „Entinge".
Dit geheel gerestaureerde en onder
nieuw beheer staande hotel-café-restau-
rant is omgeven door speel- en wandel-
tuinen, die, vooral als het weer iets mee
werkt, tot een aangenaam verblijf noo-
den. Jongeren vinden er naast de ge
wone amusements-mogelijkheden gele
genheid tot paard- en ezelrijden, terwijl
liefhebbers van tennissen er terecht kun
nen op de uitstekend geoutilleerde ten
nisbaan. Vanzelfsprekend is er ook gele
genheid de dans te beoefenen, daarvoor
zorgt de prima band van Ab. Verwer.
Ten slotte blijft er dan nog over te
vermelden hoe te
Borgercompagnie
de heer A, Bakker in het café „Welgele
gen" op de beide Pinksterdagen groote
Tuinfeesten houdt, waarvan „The Sme-
ling Musicmakers" met hun 2 refreinzan
gers het muzikale- gedeelte zullen verzor
gen.
Voor nadere bijzonderheden omtrent
alle bovengenoemde festiviteiten, verwij
zen wij naar de advertentie-kolommen
van ons blad.
Trekkingslijst van de
Jongelieden Geheel Onthouders Bond
gehouden te Zaandam.
Alge-meen Secretariaat: Stuk v. Lin-
schotenstraat 6, Beverwijk.
Prijzen vielen op de volgende no.:
4660 4426 4226 905 2870 3878 3969 1853
1127 1459 2207 3242 4214 2884 1887 2882
279 2650 3630 1655 4237 4070 2894 3555
4228 2019 3626 2925 11 521 4074 1688.
Zomersproeten
SPRUTOL
Een Pinkstergeschiedenis.
door CONSTANT BONEL.
„En vergeef ons onze zonden
Boer Martel bad het tezamen met den
dominee, innnelijk gedreven door de diep
ste zielenood. Door de hooge spitsvormig
gebogen kerkramen zond de zon zijn stra
len neer op het ernstige, sombere gezicht
in de oogen waarvan een groot lijden ge-
teekend stond. De menschen zagen dat
niet; de blauwe, openhartige boerenoogen
lazen het booze geweten niet dat weer
klank vond in zijn gezicht evenmin als zij
vermoedden dat er een eerlooze stak
achter dit brave gelaat van den voorgan
ger. Daar verderop zat de boer. Dat was
degene die schande had gebracht over
de familie, want hij had in de gevangenis
gezeten... De predikant sprak zijn zegen
uit en zacht maar diep klonken de tonen
van het orgel. Martel keek in de verte
naar zijn broer, die ernstig en in zichzelf
gekeerd het Gods-huis verliet.
Vijf jaren waren voorbijgegaan sinds
men Toni wegens poging tot doodslag
op Baron Eberhard gevangen genomen
had. Tijdens het Mei-feest had de toen
nog zeer uitgelaten en overmoedige baron
de kleine Mali hét hof gemaakt. Mali was
het mooiste en het rijkste meisje van het
dorp en het viel waarlijk niet te verwon
deren dat ook de beide broers een groote
genegenheid voor het meisje koesterden,
om niet te zeggen dat zij eigenlijk beiden
verliefd op haar waren. En maakte de
jonker van het slot dagelijks werk van
haar en was voortdurend in haar omge
ving.
De Mei- en Pinksterfeesten met hun
kermisdrukte brachten de gemoederen
eerst goed in beweging en zoowel Toni
als Martel waren dagelijks opgewekt door
de groote hoeveelheid alcohol die zij ge
noten hadden toen zij zagen hoe de jon
ker het meisje in de duisternis op een
eenzaam landweggetje begeleidde. Ver
eend liepen zij het tweetal na en haal
den het paartje in. Bij de toen ontstane
fel oplaaiende woordenwiseling was het
meisje weggeloopen. Toni waarschuwde:
„Kom Martel, la^en we weggaan."
En terwijl hij zijn broer bepraatte was
het verschrikkelijke al gebeurd. Met een
doffe slag zakte de jonge baron in het
gras in elkaar.
„Waarom heb je dat gedaan Martel?"
Toni vroeg het kwaad en hevig geschrok
ken, terwijl hij zijn broer radeloos aan
keek.
„Ach wat, het is gebeurd, er is niets
meer aante doen en niemand weet wie
het gedaan heeft". En toen wierp Mar
tel het bebloedde mes een eind van zich
af in een greppel.
„Moeten wij hem dan hier laten ster
ven? Nooit! En besef je dan niet dat
Mali alles verraadt?"
„Die past daar wel voor op, die ver
raadt niets".
„Maar ezel en wanneer hij dan sterft?"
„Schiet op. Aan zulk een wondje sterft
het jonkertje niet en het lidteeken zal
hem niet schaden. En laat me nou met
rust hij zal wel weer opstaan.
En Martel verdween haastig in de rich
ting van het dorp.
„Martel!" Maar nee, hij draaide zich
niet meer om en liep verder. Toni bleef
verschrikt staan. Toen liet de gewonde
een steunend geluid hooren. Hij boog
zich over hem heen.
„Zoo was het niet bedoeld, mijnheer
Eberhard", fluisterde hij. Vervolgens
rukte hij de kleeren van het slachtoffer
en drukte zijn zakdoek op de wond waar
uit het bloed vloeide. Toen hief hij be-
hem hoedzaam op, nam hem in zijn ar
men en bracht den jonker binnen in de
„Kroon". Dat verwekte een sensatie! Als
een loopend vuurtje ging het verhaal
door het dorp. En naast den bewusteloo-
zen gewonde zat Toni en keek droomend
voor zich uit.
De oude dorpsdokter kwam, keek eens
ernstig naar den jongen man, onderzocht
toen het slachtoffer en schudde het
hoofd. De wond was tamelijk ernstig
en heel dicht bij het hart. Een menigte
menschen drong om het huis heen. En
toen zag hij tusschen twee bekende ge
zichten de kleine Mali. Doodsbleek was
haar gezicht en verstoord wendde zij het
gezicht af.
Onder de dorpslinde zat een gestalte
ineengehurkt Toni zag het wel, het was
Martel. En toen hij dicht langs hem heen
ging, stond hij op. Oog in oog stonden de
twee broers en schuw wendde de oudere
den blik af en draaide zich om.
„Martel schaamt zich dat hij zoo'n
schurk als broer heeft; maar schamen
moest jij je in de eerste plaats Toni, een
zoon van eerbare ouders, die bijna een
moordenaar wordtzei de oude
wachtmeester. Toni hief het gezicht met
het blonde haar op en zweeg.
Zoo werd hij een gestrafte vier jaar
lang.
Martel was in het dorp met Mali ge
trouwd en in den tusschentijd was hij
opgeklommen tot voorganger in de kerk.
En baron Eberhard? HU was niet ge
storven. Langzaam, heel langzaam werd
hij beter. Ook een van zijn longen was
aangedaan. Langen tijd leefde hij in het
Zuiden. Het lijden had van den dollen
jonkman een rustig, ernstig man ge
maakt. In het algemeen was hij zeer be
mind in zijn omgeving.
Toen was Toni uit de gevangenis ge
komen. Hij woonde in het ouderlijk huis
boven op den berg, samen met de
oude Kathrin; de vader was intusschen
gestorven. Een kluizenaar was hij gewor
den, Toni. Den heelen dag werkte hij in
de open luchten, 's avonds zat hij onder
de kastanjeboom en rookte. De broers
hadden geen omgang met elkaar en toen
Toni uit de gevangenis was gekomen,
was hij niet naar Martel toegegaan.
En toen, plotseling, ging het gerucht
door het dorp dat de jonge slotheer zich
met Toni verzoend had. Ongelooflijk! en
toch was het waar. Alle oogen die de ge
beurtenissen daarboven volgden, zagen
het wonder. Hoe zij samen onder de
boeiende kastanje zaten, de baron en
Toni. En het was in Pinkstertijd toen die
twee weer bij elkaar zaten.
„Ik kan U niet genoeg dankbaar zijn,
baron Eberhard, dat U mij, door het
noodlot geteekende, niet links laat liggen
maar dat U mij vereert met Uw hoog
bezoek", zei de jonge boer zachtjes.
De ander greep zijn hand en drukte
die.
„Moet ik je dan nog eens zeggen, dat
ik toevallig weet dat jij d.e schuld boet
van een ander; dat jij door je edel ka
rakter gezwegen hebt om den ander te
vrijwaren? Ik weet heel precies wie mij
die ongelukkige stoot heeft toegebracht
en ik was vertwijfeld toen ik later de
heele toedracht vernam. Ik wilde spre
ken en den schoft aan de kaak stellen
maar ik was laf, ik wilde die afschuw
wekkende avond niet meer in de herin
nering wakker roepen en het was
mijn groote schuld dat ik zweeg".
Toen kwam er een man den weg af.
Gebukt en met de oogen zoekend langs
den grond. De slotheer keek Toni aan.
„Het is Martel", zei deze.
„Het was de moeilijkste en de zwaarste
weg van mijn leven Toni, ik moet je om
vergiffenis vragen, mijn schuld drukt mij
te zwaar op het hart. Sinds jij weer hier
bent, laat mijn geweten mij geen rust
meer, overdag niet en evenmin 's nachts".
„Maar vorige jaren, toen hij in de ge
vangenis zuchtte, toen kon jij rustig sla
pen, jij ongelukkige, maar nu wreekt
zich je geweten en nu verteert de angst
je dat misschien de een of andere dag
de waarheid aan het licht komt", riep
de baron.
„U hebt immers ook gezwegen, baron".
„Ja, helaas ook uit lafheid, maar jij,
mensch jij was de eenige schuldige en je
liet je broer voor jou lijden". Vertoornd
stond de jonge slotheer op zijn stok ge
leund voor de beide boeren. Toni had het
gezicht afgewend. Hij keek neer op het
bloeiende dorp en er was een groote
vrede in hem.
„Laat het goed zijn", zei hij tenslotte,
„ik draag je geen kwaad hart meer toe;
het Noodlot bereidt ons dikwijls harde
lessen maar dat schaadt ons niet".
Martel greep naar zijn hand en hij
slikte moeilijk.
„Omdat het Pinkster wordt", zei Toni
glimlachend en gaf ook den baron een
hand.
„Jij bent een zeldzaam mensch. Toni,
een van de heel grooten, zooals men ze
maar zelden ontmoet
Het was stil rondom de drie mannen
en zij keken allen naar het dorp van
vrede dat daar te droomen lag in Plnk-
sterrust......
(Nadruk verboden).
verdwijnen spoedig door 'n pot
Bij olie Drogistenif-
