Nieuws- en Advertentieblad, Sappemeer nl | 1938 | 29 oktober 1938 | pagina 1

Per Rijwiel door Europa,

Wereldspaardag.

Dampo bij Hoofd- Neus- Keel- en Borstverkoudheid

DERDE BLAD behoorende bij het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD, uitgave Fa. J, G. DIJKHUIS, Sappemeer ZATERDAGi 29 Oct, 1938

SLOCHTEREN

Kantongerecht Zuidbroek.

Vergadering van den Raad der Gemeente

gehouden op Woensdag 26 Oct. 1938.

Alle leden waren aanwezig.

Een wijziging van de bouwverordening
Was ingekomen, waarbij aansluiting aan
de waterleiding verplicht wordt gesteld
voor woningen, die op niet meer dan 40
meter van de hoofdbuis liggen.

De marktgeldstaten werden vastgesteld
tot een bedrag van f 97.05.

Het adres van de landbouwvereeniging
Lageland-Hamweg om subsidie voor den
aanleg van een sintelpad werd in handen
gesteld van B. en W. om advies.

De heer KNOLLEMA vraagt of het stuk
niet onmiddellijk behandeld kan worden,
omdat de tijd dringt en of er geen moge
lijkheid bestaat dat langs het geheele
Slochterdiep tot Slochteren een sintelpad
wordt gelegd.

De VOORZITTER en de heer DE BOER
antwoorden dat de Meenteweg evenwijdig
aan het diep loopt, waar een goed pad is
aangelegd, terwijl aan een vroeger pad
niet voldoende aandacht is besteed.

Aan P. Engelage te Siddeburen en ver
dere adressanten wordt een bijdrage ver
leend voor besinteling van de Kooilaan.

De heer RIEPMA had liever een jaar-
lijksche bijdrage gezien, terwijl de heer
DE BOER het beter vindt dat deze aan
gelegenheid jaarlijks wordt bekeken.

Op het adres van H. Rowaan om ver
lenging van den termijn van ontruiming
van onbewoonbaar verklaarde woningen,
wordt afwijzend beschikt.

De heer GROENEVELD vraagt wanneer
de woningen nu ontruimd moeten wor
den en wijst verder op den slechten toe
stand van woningen te Foxham, terwijl
de heer KNOLLEMA de aandacht vestigt
op slechte woningen te Foxham die aan
menschen uit andere gemeenten zijn ver
huurd.

De heer DE BOER vindt de regeling
voor het binnenkomen uit andere ge
meenten door werkloozen zeer soepel.

De benoeming van J. Stedema. brug
wachter te Lageland wordt gecontinu
eerd.

De verordening regelende den werk
kring van de vaste raadscommissies
wordt gewijzigd in dien zin. dat de Voor
zitter en leden thans zitting hebben ge
durende de zittingsperiode van den Raad,
en niet elk jaar worden verkozen.

Door den heer SIJTSEMA wordt ver
slag uitgebracht over het nazien van de
rekening en verantwoording en balans
van de stichting Woningbouw Slochteren
over Mei 1937—Mei 1938.

Hieruit blijkt dat de ontvangsten heb
ben bedragen f 27551.60, de uitgaven
f 27522.30 zoodat 1 Mei in kas was f 29.30'
terwijl het verlies over het afgeloopen
boekjaar groot was f 1044.

Verder merkt de heer Sijtsema op dat
verschillende ijzerwaren elders zijn ge
kocht, wat evengoed hier kan gebeuren.
De rekening wordt vervolgens vastge
steld.

Nadat verschillende bezwaarschriften
hondenbelasting 1938 behandeld zijn
besluit de Raad op voorstel van B. en W.
tot instandhouding van de o. 1. school te
Woudbloem, omdat het dorp geïsoleerd
ligt en er veel schippers kinderen ter
school gaan.

Nadat zij vervolgens geruimen tijd in
besloten vergadering is geweest worden
benoemd tot gem.-geneesheeren met in
gang van 1 Jan. 1939 met vaste aanstel
ling de heeren J. Berg, J. Wester, A.
Hiddema en K. Diikema.

Op voordracht van B. en W. worden
voor 1939 2 kasgeldleeningen aangegaan,
eene leening van f 100.000 maximum voor
ten hoogste 3 maanden tot een vast be
drag tegen ten hoogste 3/4 per jaar
en een leening maximum f 200.000 met de
Coöp. Boerenleenbank te Slochteren te
gen ten hoogste 3.75 per jaar.

De begrooting Burgerlijk Armbestuur
1939 wordt vastgesteld in ontvane en uit
gaaf tot een bedrag van f 44220—,

De heer SIJTSEMA merkt op dat dit
bedrag te laag is omdat thans reeds
f 3100— meer is uitgegeven dan op het
zelfde tijdstip van het vorig jaar.

De heer DE BOER acht het beter dat
er dan een aanvullingsbegrooting komt,
omdat men zich toch moet richten naar
een afgesloten tijdvak.

De heer RIDDERBOS brengt vervolgens
de indeeling van de nieuwe brugwach
terswoning te Lageland in bespreking,
waaromtrent spr. een onderhoud heeft
gehad met het college van B. en W. Het
is niet goed te keuren dat een vast ledi
kant boven een kelder wordt gemaakt
terwijl daarvan later gemakkelijk een
bedstede kan.

De VOORZITTSS zegt dat de stukken
ter inzage hebben gelegen voor de leden,
terwijl toen geen opmerking is gemaakt.
Het College en den gemeente-opzichter
achten het beter dat niet van het bestek
werd afgeweken.

De heer RIDDERBOS dacht door on
derling overleg een en ander wel kon
worden opgelost.

Hierna volgde sluiting.

Maandag 31 Oct. wappert van het ge
bouw van de Spaarbank van het Plaat
selijk Nut Hoogezand—Sappemeer, lid
van den Nederlandschen Spaarbankbond,
weer de driekleur ter viering van den
Wereldspaardag, de dag. waarop in alle
landen het nut van het sparen wordt ge
demonstreerd.

Gelukkig dat meer en meer wordt in
gezien dat het nuttig en noodig is om,
zoo mogelijk, iets opzij te leggen voor
den kwaden dag. Dit blijkt ook uit de
steeds toenemende inlagen bij de 181
spaarbanken, aangesloten bij den Neder
landschen Spaarbankbond, waar thans
door bijna 1150000 spaarders ongeveer
480 millioen gulden is ingelegd. En hier
uit blijkt tevens dat ook in 't algemeen
gebroken is met de vroegere methode
om de spaarpenningen thuis te bewaren,
waar ze renteloos blijven liggen en bui
tendien door brand of diefstal verloren
kunnen raken, maar ze liever veilig en
rentegevend bij een spaarbank belegt.

En hiervoor bieden de Bondsspaarban
ken, die allen door den Nederlandschen
Spaarbankbond worden gecontroleerd,
zeer zeker alle gelegenheid.

Door te sparen maakt men zich stern
tegen rampen en tegenspoed en verhoogt
men zijn onafhankelijkheid.

SPAREN IS DE BRON VAN DE
VOLKSKRACHT!

RECHTSZAKEN.

Zitting van Woensdag 26 Oct.

Veroordeeld:

Wegens de veiligheid van het verkeer
op den weg in gevaar brengen: W. H. te
Sappemeer en B. H. W. te Veendam, ieder
tot f 15 b. of 15 d. h.

Wegens openbare dronkenschap: E. K.
te Muntendam, tot f 7 b. of 7 d. h.

Wegens straatschenderij: T. G. P. te
Veendam, tot één maand tuchtschool
(voorwaardelijk) met een jaar proeftijd.

Wegens rijden met een motorrijtuig
zonder verlichting van nummer- en let-
terbord (voor en achter): M. F. E. te
Veendam, tot 2 maal f 3.50 b. of 2 maal
3 d. h.

Wegens tegen een hek aan den weg
leunen: T. D. te Muntendam, tot f 3 b.
of 3 d. h.

Wegens op Zondag melk verkoopen
zonder de daartoe vereischte vergunning:
K. H. P. te Muntendam, tot f 2.50 b. of
3 d. h.

Schuldig verklaard zonder toepassing
van straf: G. B. te Kropswolde, terecht
gestaan wegens een begrafenisstoet an
ders dan stapvoets voorbijrijden.

Vrijgesproken:

B. K. te Hoogezand, terechtgestaan
wegens de veiligheid van het verkeer op
den weg in gevaar brengen.

Arr. Rechtbank Groningen.

Zitting van Donderdag 27 Oct. '38.

Voor de 37ste maal voor de balie.
Dronkemansvechtpartij op 't Zuiderdiep.

De koopman A. E. uit Groningen, die
Donderdag voor de rechtbank te Gro
ningen moest terechtstaan wegens po
ging tot doodslag, is een man, die
naar de president der rechtbank het uit
drukt in den loop der jaren reeds
heel wat strafrechterlijke ervaringen
heeft opgedaan. De man heeft al 36 von
nissen achter den rug en heeft zich
thans derhalve voor de 37ste maal te
verantwoorden. De president begrijpt
dan ook de houding niet van verdachte,
die hardnekkig ontkent wat hem ten las"
te is gelegd. Hij zou tooh gelet op zijn
ervaring moeten begrijpen, dat daar
van voor hem in deze zaak niet veel heil
is te verwachten.

Volgens de dagvaarding heeft verdach
te in den namiddag van den 30en Aug.
J.l. op het Zuiderdiep G. Schut, onder het
uiten van dreigende woorden: Ik zal je
doodsteken, met een mes in den buik
gestoken.

Zooals gezegd, verdachte ontkende
hardnekkig. Wel gaf hij toe, dat er een
„beetje herrie" is geweest, maar dat was
dan ook alles. Een mes heeft verdachte
volgens zijn zeggen zelfs niet in zijn be
zit gehad.

Het „beetje herrie" heeft echter ten
gevolge gehad, dat genoemde Schut ern
stig in den buik werd gewond en twee
weken in het ziekenhuis verpleegd is
moeten worden. Naar uit het getuigen
verhoor blijkt, betrof het hier een dron-
kemans-vechtpartij. Vooral verdachte
verkeerde onder den invloed van sterken
drank.

De officier van justitie, mr. Groenewe-
gen, achtte tenslotte poging tot doodslag
niet bewezen, wel echter het toebrengen
van zwaar lichamelijk letsel. Mede in
verband met verdachte's strafregister
eischte de officier 1 jaar gevangenisstraf-

Verdachte's raadsman, mr. Meyeringh,
concludeerde tot vrijspraak. Subsidair
drong hij op clementie aan.

Een onverbeterlijke, oplichter.

Pas uit de gevangenis en hij begint
opnieuw.

In 1936 is de letterzetter N. H. B. uit
Zuidhorn, thans gedetineerd, veroordeeld
tot anderhalf jaar gevangenisstraf we
gens oplichting en Donderdag hoorde
hij wegens eenzelfde delict opnieuw 1
jaar en 6 maanden tegen zich eischen.
Verdachte's levensgeschiedenis van de
laatste jaren is trouwens min of meer
eèn aaneenschakeling van oplichterijen,
waarmede hij blijkbaar in zijn onderhoud
voorziet.

B. geeft zich uit voor directeur of in
specteur van een of andere instelling,
weet zich daarbij zeer goed voor te doen
en wint op deze wijze het vertrouwen
der menschen. Ook het beroep van jour
nalist „ambieert" hij. Zoo b.v. ook in
Aug. j.l. te Winschoten, waar hij zich uit
gaf voor redacteur van een der groote
Hollandsche dagbladen, voor welke cou
rant hij te Winschoten, naar hij zeide,
„indrukken moest opdoen." Dit verhaal,
waarbij verdachte buitendien nog als
referentie den naam van een bekenden
predikant noemde, heeft een Winscho-
ter ingezetene bewogen den man kost en
inwoning te verstrekken, waarvoor na
tuurlijk betaald zou worden. Na een week
hiervan te profiteeren verdween ver
dachte plotseling zonder betaald te heb
ben.

Het strafregister van verdachte, die
blijkbaar niet voor verbetering vatbaar
is, gaf het O. M„ waargenomen door mr.
Groenewegen, aanleiding tot den reeds
genoemden zwaren eisch.

Verdachte's raadsman, mr. Domela
Nieuwenhuis drong er bij de rechtbank
op aan om het met verdachte nog eens
te probeeren met een gedeeltelijk voor
waardelijke straf onder streng toezicht.

Ongewenscht vreemdelingen bezoek.

Wereldreiziger uit Luxemburg staat
terecht.

Een minder gewenscht vreemdelingen-
bezoek heeft Groningen en dan meer in
het bijzonder de drukkerij van den heer
A. M. Letsch aan den Coehoornsingel ge
had op 6 September j.l., dus op den ove
rigens daarvoor wel geschikten nationa-
len feestdag, van den Luxemburgschen
marktkoopman en wereldreiziger C. H„
wonende te Echternach thans gedeti
neerd te Groningen. De man. die zich
Donderdag voor de Groninger Rechtbank
had te verantwoorden wegens diefstal,
kwam bij genoemde drukkerij prijsopga
ve vragen voor het drukken van kaarten,
met den verkoop waarvan hij in zijn on
derhoud voorziet. Hij is toen eenigen tijd
alleen gelaten, mede doordat personeel
bezig was met het treffen van voorbe
reidingen voor het bloemencorso, dat
dien dag zou plaats hebben.

Na het vertrek van dfp man miste óe
lieer Letsch uit een 1 portefeuille, welke
in de lade lag van een in het kantoor
staand kastje, waarin de sleutel was blij
ven steken, acht bankbiljetten van f 10
en één van f 25.Op verdachte, die nog
in den avond van den zelfden dag door
de politie is aangehouden, werden behal
ve een groote hoeveelheid klein geld ook
een aantal bankbiljetten; van f 10 en een
van f 25.— bevonden. Vefdachte beweerde
dat hij dit geld allemaal met ziin kaar-
tenverkoop heeft verdiead. een bewering
welke bij den officier ilan justitie wei
nig geloof vond. Na een! uitvoerig getui
genverhoor eischte de ©fficier een jaar
gevangenisstraf tegen deh verdachte.

De verdediger, mr. Ten', Cate achtte het
aan den verdachte ten laste gelegde niet
bewezen en pleitte dan ook vrijspraak.

GEMENGD NIEUWS.

Verkoopsters gevraagd.

Een verdachte affaire te Utrecht.

Eenigen tijd geleden stond in een te
Utrecht verschijnend dagblad een adver
tentie, waarin leerling-verkoopsters wer
den gevraagd voor een aldaar te vestigen
filiaal van een modezaak. Het spreekt
vanzelf, dat daarop verscheidene aanbie
dingen kwamen en vele meisjes kregen
een antwoord op hun sollicitatie, waarin
werd medegedeeld, dat ze zich op 26 Oct.
in een hotel te Utrecht moesten vervoe
gen, waar ze door een arts zouden wor
den onderzocht en een verdere beslissing

zou worden genomen over een eventueele
aanstelline.

De vader van een van de solliciteerende
meisjes wilde evenwel zekerheid hebben
omtrent de betrouwbaarheid van de zaak,
waarbij zijn dochter zou worden aange
steld en wendde zich tot de politie om
inlichtingen, ook al, omdat het hem el
ders nergens lukte informaties te krij
gen. Daar had men aanvankelijk geen
verdenkingen, omdat de naam van den
controleerenden geneesheer, die in den
oproepingsbrief genoemd was. zulk een
betrouwbaren klank had. De argwaan
werd evenwel gewekt toen bij een nader
onderzoek bleek, dat een arts van dezen
naam in Utrecht heelemaal niet bestond.

Twee rechercheurs gingen op het vast
gestelde uur mee naar het hotel, waar
bleek, dat een paar meisjes al eerder
binnen waren geweest. Ze hadden daar
een heer van gevorderden leeftijd ont
moet, die meedeelde, dat het de bedoe
ling was in de Maliebaan te Utrecht een
filiaal te stichten van een groote mode
zaak. De meisjes zouden eerst naar een
filiaal te Hilversum gaan om te worden
opgeleid, om daarna in het inmiddels
tj Utrecht gestichte filiaal geplaatst te
worden. Enkele meisjes waren al aange
nomen op salarissen van 40 tot 50 gul
den per maand, waarbij nog een extra
uitkeering van f 17.50 in uitzicht werd
gesteld Van een arts was niets te zien
geweest.

De in uitzicht gestelde bedragen zijn
ongewoon hoog en de heele geschiedenis
kwam den rechercheurs wat verdacht
voor. Ze hebben den zakenman gearres
teerd en naar het hoofdbureau van po
litie gebracht. De man wordt verdacht
minder eerzaire bedoelingen met de
meisjes te hebben gehad. Inmiddels is
reeds gebleken dat er bij de Kamer van
Koophandel riets bekend is van een in
de Maliebaan te stichten filiaal van een
modezaak. De commissaris van politie in
de eerste afdeeling, mr. D. J. Hamsen,
heeft bij het nadere onderzoek genoeg
aanleiding gevonden om den zakenman,
die zich ook wel eens voor journalist
bleek te heoben uitgegeven, in arrest te
houden.

Brandstichting en valsche munterij?

De recherche van het bureau Marnix-
straat te Amsterdam heeft twee belang
rijke mislrijven in onderzoek waarvoor
twee personen, een steuntrekker en een
persfotograaf, zijn gearresteerd, terwijl
een derde verdachte zich reeds voor een
ander misdrijf te Haarlem in de gevan
genis bevindt. Het betreft eenige geval
len var vermoedelijke brandstichting en
het uitgeven van valsche bankbiljetten.
Hoewel de gearresteerden alle schuld
ontkennen, meent de politie reeds vol
doende bewijsmateriaal tegen hen te kun
nen aanvoeren, om hen voorloopig vast
te houden.

Twee van de drie gearresteerden, een
zekere V. en een zekere H.. worden ver
dacht meer te weten van een brand, die
in dén nacht van 20 op 21 Januari van
het vorige jaar uitbrak in een woning
aap) de Marnixstraat te Amsterdam. De
ze .ferand werd ontdekt door voorbijgan
gers en buren, die de brandweer waar
schuwden, waarna twee motorspuiten

uitrukten. Het bleek, dat het vuur met
groote felheid woedde in een achterka
mer, waar de meubels nog kris en kras
dooreenstonden.

De politie vertrouwde de zaak niet en
stelde een onderzoek in met het gevolg,
dat het echtpaar V. eenigen tijd later
als verdacht van het stichten van den
brand werd gearresteerd. Na twee maan
den in voorarrest te hebben gezeten, werd
het echtpaar op vrije voeten gesteld,
daar het bewijs in deze zaak niet kon
worden geleverd.

-De verzekeringsmaatschappij, waarbij
de eenvoudige inboedel voor f 5000 was
verzekerd, had hangende het onderzoek
der politie de verzekeringspenningen
nog niet uitbetaald.

Toen het echtpaar echter weer op vrije
voeten was, moest de Maatschappij de
geleden schade betalen. Maar de politie
liet de zaak niet los. De rechercheurs
bleven speuren en zoo kwam men er de
zer dagen achter, dat de familie bij de
opgave van de verbrande goederen ook
een partij linnen- en beddengoed aan de
verzekerings-maatschappij had opgege
ven. Deze goederen zouden echter reeds
kort vóór den brand in bewaring zijn
gegeven bij een expediteur, die het goed
later vermoedelijk had overgebracht naar
een vriend van V., den genoemden H„
wonende in de John Franklinstraat. On
danks het feit, dat deze man steun trok,
bleek hij zich uitgaven te veroorloven
die niet in overeenstemming waren met
het geringe steunbedrag.

Toen de politie nu geruchten ter oore
kwamen, dat de man wel eens zou heb
ben geprobeerd bankbiljetten van f 25

Wonderlijk zooals d5t helpt zoowel bij kinderen als volwassenen. Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 ct. Bij Apothekers en Drogisten.

na te maken, besloot men een huiszoe
king te doen in de woning van H. en
hem te arresteeren. De arrestatie was
spoedig gebeurd. De politie wachtte op
het oogenblik, waarop H. 's morgens uit
het kantoor van Maatschappelijk Steun
kwam en in gezelschap van zijn vriend,
den fotograaf I., in de richting van het
politiebureau Marnixstraat liep. Den fo
tograaf verdacht men eveneens van ver
schillende misdrijven, zoodat de recher
cheurs het tweetal arresteerden juist
op het moment, waarop zij het politie
bureau passeerden.

Vervolgens werd onder leiding van
commissaris Schreuder door rechercheurs
van de Marnixstraat en van de Neder-
landsche Centrale inzake falsificaties
een huiszoeking gedaan in de woningen
van H. en van den fotograaf. Na lang
zoeken deed de politie een frappante
ontdekking. Men vond n.l. een zinkcli-
ché met de afbeelding van een bankbil
jet van f 25 en eenige negatieven van
bankbiljetten van f 25. Verder trof men
op den zolder van de woning eenige kis
ten aan waarin het door V. als verbrand
opgegeven linnen en beddengoed keurig
was opgeborgen.

Hoewel de rechercheurs het vinden
van het zinkcliché en de negatieven der
bankbiljetten van groot belang achten,
is hiermede natuurlijk nog geenszins ge
zegd, dat H. inderdaad ook valsche bank
biljetten heeft vervaardigd. De gevonden
stukken zullen door deskundigen der
firma Enschedé worden onderzocht. De
gevonden goederen, betrekking hebbende
op den brand, werden in beslag genomen.

De politiemannen ontdekten nog meer,
Zij vonden nl. een kwitantie, waaruit
bleek, dat de fotograaf in Maart van dit
jaar aan H. een fototoestel voor f 175
had verkocht, terwijl de fotograaf, die
in Juli brand kreeg in een gebouwtje
aan de Wijde Heisteeg, hetzelfde toestel
als bij den brand vernield aan de verze
keringsmaatschappij had opgegeven en
daarbij als prijs f 345 had vermeld. Ook
de fotograaf zou zich dus aan oplichting
van een verzekeringmaatschappij hebben
schuldig gemaakt. De politie zal thans
om zeer begrijpelijke redenen een na
der onderzoek instellen naar de oorzaak
van den brand, die in het loodsje aan de
Wijde Heisteeg ontstond.

Met deze zaak houdt de politie van
het bureau Singel zich thans bezig.
Voorts is de vraag gerezen wat de
steuntrekker H. met een zoo kostbaar
fototoestel moest doen en waar hij het
bedrag van f 175, dat hij er voor betaal
de, vandaan haalde.

Deze vragen interesseeren speciaal de
ambtenaren van Maatschappelijkeii
Steun. Men verdenkt H. er sterk van,
dat hij ook Maafcschappelijken Steun
heeft opgelicht. Het onderzoek in al deze
zaken is nog in vollen gang.

V., in wiens huis de brand ontstond
en die thans voor een ander misdrijf te
Haarlem in arrest zit, zal daar nog eens
worden verhoord.

Vergissing met den dood bekocht.

Dinsdagmiddag te vier uur is op het
station te Leiden een ernstig ongeluk ge
beurd, waarbij de 73-jarige heer H van
der P. uit 's-Gravenhage op tragische
Tvijzé om hm Y&'véïi is aohommi.

Op dit tijdstip wilden de oude heer en
zijn vrouw, die een familiebezoek aan
Leiden gebracht hadden, weer de terug
reis aanvaarden naar Den Haag. Op het
station stapte het echtpaar echter in
den verkeerden trein, richting Haarlem.

Juist toen de trein zich in beweging
zette, ontdekten de bejaarde menschen
hun vergissing en wilden den coupé weer
uitstappen. Mevrouw v. d. P. kon nog
tijdig den wagen verlaten, doch haar
man slaagde er helaas niet in, ongedeerd
uit den reeds rijdenden trein te springen.
Hij kwam te vallen tusschen het perron
en de wielen van den trein. Het slacht
offer was op slag dood. Door den rijden
den trein werd hij onherkenbaar vermor
zeld voor de oogen van zijn vrouw.

Auto in Noord-Hollandsch kanaal

Dinsdagavond te ongeveer 9 uur reed
nabij het vliegkamp „De Kooy" een auto,
bestuurd door den 63-jarigen dominee H.
E. Witkop, predikant van de Nederland-
sche Hervormde gemeente te Schager-
brug, tengevolge van den mist in 't N.-
Hollandsch kanaal. De bestuurder had
de tegenwoordigheid van geest zijn auto
vol te laten loopen en daarna het por
tier te openen. Doordat, zijn jas ergens
aan bleef haken kon hij echter den wal
niet bereiken. Staande op zijn auto
kwam hij met het hoofd juist boven wa
ter. Op zijn hulpgeroep stopte een pas-
seerende auto, waarvan de bestuurder
terstond hulp ging halen op het vlieg
kamp. De leerling-onderofficier A. Otten,
sprong onmiddellijk te water en slaagde
er in den drenkeling od het droge te
brengen. Ds. Witkop werd in het vlieg
kamp van droge kleeren voorzien en
daarna naar zijn woning gebracht.

De tocht van een drietal Kolhamsters.

Het is een bekend verschijnsel dat wij
bewoners van het vlakke land het niet
zoo heel lang zonder horizon kunnen
stellen en ook ik maak daarop geen uit
zondering. Hoe mooi het Moezeldal ook
is het begon mij na een paar dagen te
benauwen, steeds die hooge steile wan
den aan weerszijden van het dal te we-
ïfn'„ *^5 mU elk uitzicht benamen. Bij
Bêrncastël besloot ik dan ook maar af
scheid van de Moezel te nemen en naar
boven te klimmen om over de Hunsrück
te trekken. Het was hier ook werkelijk
klimmen. Door een kloof leidt de weg
slingerend door mooi bosch naar boven
en zoo snel stijgend dat fietsen onmo
gelijk is. Over het eerste gedeelte wordt
de weg begeleid door een bergstroompje
dat door de regens van de vorige dag
sterk gezwollen was en nu eens kalm
voortkabbelt dan weer plotseling een 10-
tal meters naar beneden stort, een wa
terval vormend. Langs deze weg zwoegde
ik een kilometer of tien om mijn fiets
en mijzelf boven te krijgen. Snel ging het
niet maar ik kwam er toch. Juist als ik
het hoogste punt bereikt heb. is de weg
die ik volgen moet afgesloten, gestremd
voor alle verkeer, zooals een bijgeplaatst
bord aangaf. Na eenige studie van de
kaart te hebben genomen (waaruit ik ech
ter niet wijs kon worden, aangezien die
zeer onvolledig was) besloot ik de rich

tingspijl voor 't doorgaand verkeer te
volgen. Het ging nu ineens met vliegend
geweld weer naar beneden, hetgeen me
echter geen plezier bezorgde want ik had
de Uilenspiegel filosofie reeds uitgere
kend dat ik straks weer ineens opnieuw
kon beginnen te klimmen. Bovendien
leek mij de omliggingsweg ook de ver
keerde richting, waarom ik in het eerste
dorpje om inlichtingen vroeg. Daar ver
telde een vrouw mij dat deze weg een
omrit van plm. 50 kilometer beteekende.
De afgesloten weg was voor fietsers ech
ter nog wel begaanbaar. Langs een zand
weg je klom ik toen maar weer naar bo
ven door een dicht dennebosch waar het
schemerdonker was en de herten vlak
voor mij de wijk namen. In tusschen
kwam ook alweer een onweersbuitje over
drijven, waarvoor ik ging schuilen onder
't dichte bladerdak van een lindeboom.
Al spoedig bleek mij dat op de regen niet
te wachten viel en besloot ik mijn over
jas maar weer eens op waterdichtheid te
beproeven. De hoofdweg hier was vanwe
ge de hellingen wel te fietsen, evenwel
niet door de werkzaamheden die er uit
gevoerd werden. Over afstanden van ve
le kilometers was de weg geheel opgebro
ken waardoor fietsen beslist niet ging.
Tal van arbeiders werkten aan deze ver
breeding en één hunner vroeg ik hoe het
ging. „Seit der Führer da ist, ist bei uns
alles riehtig", zei hij en ik ben niet te
weten gekomen of hij het meende dan
wel de spot met me dreef. Een arbeider,
een paar kilometer verder, was mededeel"
zamer en vertelde me dat deze werken
uitgevoerd werden door de arbeidsdienst.

Alle arbeiders kwamen uit Dresden en de
tewerkstelling bij de wegenbouw was
eigenlijk veiryichte arbeidsdienst, de
diensttijd werd er een half jaar door be
kort. Mijn veronderstelling dat het loon
(6 R.M. per dag) ruim voldoende was,
bestreed hij ten sterkste. Van dat loon
moest n.l. voor allerlei contributiën voor
diverse verplichte vereenigingen, alsook
bijdragen voor de „Winterhilfe" zooveel
betaald worden dat er een kleine 5 mark
overbleef en dat was voor een gezin van
man, vrouw en een paar kinderen, (zoo
als de zijne), veel te weinig. Daarvoor
moest hij dan ook nog zoover van huis
werken. Neen, tevredên was hij lang niet
en hij durfde er ook voor uit te komen,
warn, rond ons stonden de andere arbei
ders die, indien ze wilden, 't gesprek heel
goed konden volgen.

„Herr Direktor" nadert.

Als in de verte een vrachtauto aankomt
rammelen grijpt mijn zegsman gauw
weer zijn gereedschap en waarschuwt me
dat ik door moet rijden. „Herr Direktor"
nadert staande op de treeplank en niet
zoodra krijgt hij mij in de gaten of hij
schreeuwt „Opzij, opzij, wat doe je hier,
deze weg is toch afgesloten". Aan 't ein
de van deze opgebroken weg ontmoette ik
een Duitsche jongen die ook een veertien
dagen aan 't trekken was geweest maar
nu in groote nood verkeerde. Al zijn geld
was op, zijn laatst bezit van eenige waar
de had hij een paar dagen geleden reeds
verkocht en naar hij zeide had hij de
laatste twee dagen zoo goed als niets
gegeten. Ik had nog 'n half wittebroodje,

een paar dagen oud al, en dat bood ik
hem aan. Eerst wilde hij het niet accep
teeren maar toen ik begon te snijden
kreeg zijn maag de overhand en was het
brood gauw verdwenen. Voorloopig was
hij geholpen maar de zorgen kwelden
hem zwaar. Hij had om thuis te komen
nog minstens twee dagen te fietsen over
Hunsrück en Eifel en dat gaat met een
leege maag slecht. Bij de boeren durfde
hij niet om eten of onderdak aankloppen,
dat heet vagebondeeren en wordt streng
gestraft, waarom hij toch ook niets zou
krijgen. Ik raadde hem aan bij de poli
tie aan te kloppen maar dat was volgens
hem heelemaal niet te doen; hij zou met
een gearresteerd worden. Als hij slechts
50 pfenning had was hij althans voor
deze nacht klaar, dan kon hij slapen in
een jeugdherberg. Hij zat zoo in de put,
dat hij tijdens ons gesprek telkens van
kleur verschoot, waarom ik besloot hem
een weinig van zijn zorgen te verlichten.
Ik gaf hem een halve mark. Toen hij dit
muntstuk in de zak liet glijden loosde hij
zoo'n diepe zucht van verlichting, dat het
hooren hiervan mij alleen het geld
reeds waard was. Daarna begon hij zich
uit te putten om mij zijn hartgrondige
dank te betuigen, waaraan ik een einde
maakte door hem goede reis te wenschen
en weg te rijden. De regen was opgehou
den en het zonnetje deed pogingen door
de wolken te breken, wat voor de boeren
aanleiding was weer met het landwerk
te beginnen.

In tegenstelling met de landen waaruit
ik gekomen was waren de gereedschap
pen die hier gebruikt werden uiterst pri

mitief. Ook waren de gewassen zeer ach
terlijk. Toen ik in Luxemburg was werd
daar de laatste tarwe gemaaid en hier
begon men pas met de rogge. Voorop ging
een man met een zeis die het koren los
maaide, dan kwam een meisje of vrouw
om er schoven van te maken, daarna
weer een andere om deze te binden en
tenslotte komt nummer vier ze in hok
ken te zetten. Dat dit een werk zonder
einde was behoeft geen betoog. Degene
die wat beter gesitueerd waren gebruik
ten een maaimachine, getrokken door
een paar melkkoeien, in een enkel geval
een paar stieren, die dan beslagen wa
ren met plaatjes ijzer ónder dé 'hoéven.
Dien dag zag ik slechts één paard dat op
't land gebruikt werd. Ook alle landbou
wers waren niet tevreden, de eerste
waarmede ik een gesprek aanknoopte
had tenminste direct wat te klagen. Naar
hij vertelde werkte hij van 's morgens
4 uur tot 's avonds zoolang het licht was.
Er was nijpend gebrek aan werkkrachten.
Mijn vraag: of hij die betalen kon ant
woordde hij bevestigend, maar hij kon
geen helpers krijgen. „Ze maken forten,
prikkeldraad versperringen en leggen
wegen aan", zei hij, „maar wij mogen
ons doodwerken". Hij trok de schouders
op en spreidde de armen wijd uit daar
bij een gezicht zettend alsof hij zeggen
wilde, „wat doe je er aan". Hij had tij
dens de wereldoorlog 4 jaar aan 't front
gestreden maar hij kwam er nimmer
weer, fluisterde hij mij toe en zijn ge
zicht kreeg een vastberaden trek. Hope
lijk worde hij niet op de proef gesteld.

(Wordt vervolgd). A. BOS.